خشکسالی تهدید یا مزیت؟!

خشکسالی تهدید یا مزیت؟!

http://www.bananews.ir/خشکسالی واقعیت تلخی است که با مدیریت صحیح آب می‎توان اثرات زیانبار آن را کاهش داد و از آن تجربه گرفت، زیرا تجاربی که در برخورد با این پدیده بدست می‎آید راه‎های صرفه‎جویی در مصرف آب را در کنار افزایش تولید به تولیدکننده می‎آموزند .

به گزارش بنانیوز به نقل از ایسنا؛ کمبود آب برای فعالیت‎های آبزی‌پروری فقط مخصوص زمان خشکسالی نیست، حتی اگر این پدیده طبیعی هم اتفاق نمی‎افتاد، امروزه مسئله آب بخصوص در نواحی جنوبی کشور ما، آنقدر جدی است که تولیدکنندگان بخش کشاورزی را وادار می‎سازد که از این نعمت خدادادی بهره‎برداری بهتری کنند.

با مشورت کارشناسان صاحب‎نظر در پرورش آبزیان خشکسالی را به فرصتی برای ارتقاء سطح معلومات خود و افزایش بهره وری تولید تبدیل کنیم.

در زمان کم آبی حفظ کیفیت آب در استخر مهمتر از مقدار آب بوده بنابراین با مدیریت کیفیت آب شرایط ناشی از کمبود آب را می‎توان جبران کرد.

مسئول شیلات بروجرد در این باره بیان کرد: بخش آبزی‎پروری و پرورش آبزیان از جمله زیر بخش‎های کشاورزی است که در هنگام خشکسالی می‎تواند تحت اثر سوء قرار گیرد.

غلامحسین اکبری اضافه کرد: خشکسالی در بخش آبزی‎پروری در استان‎های غیرساحلی یعنی در استان‎هایی که از منابع آب‎های داخلی مثل چاه‎های کشاورزی، قنوات، چشمه‎ها و رودخانه‎ها برای پرورش آبزیان استفاده می‎کنند مانند استان لرستان اثرات مختلفی دارد.

وی ادامه داد: از جمله این آثار می‎توان به کاهش در تعداد واحدهای آبزی‎پروری و غیرفعال شدن بعضی از آنها اشاره کرد که در این حالت تعدادی از واحدهای آبزی‎پروری که منابع آبی آنها به دلیل کاهش بیش از حد آب خشک شده‎اند از حالت فعالیت خارج شده و غیرفعال می‎شوند.

 

مهندس اکبری افزود: همچنین کاهش تعداد رهاسازی بچه ماهی در واحدهای احداث شده و فعال که با کاهش دبی آب منابع آبی مورد استفاده در آبزی‎پروری به جهت همسویی تعداد رهاسازی با میزان دبی آب وارده به واحد پرورش باعث کاهش رهاسازی بچه ماهی شده که این موضوع باعث تولید کمتر در پایان دوره پرورش خواهد شد.

این کارشناس آبزی‎پروری با بیان اینکه کاهش تولید عرضه محصولات آبزیان و افزایش قیمت اثرات دیگری است که در نتیجه کاهش تولید و عرضه آبزیان پرورشی ایجاد می‎شود، اظهار کرد: کاهش رغبت کشاورزان و آبزی‎پروران به سرمایه‎گذاری در بخش آبزی‎پروری یکی دیگر از اثراتی است که خشکسالی با توجه به کاهش آب می‎تواند در بخش پرورش آبزیان ایجاد کند.

اکبری خاطرنشان کرد: کاهش رونق اقتصادی به خصوص در مناطق روستایی و کاهش اشتغال اثرات دیگر خشکسالی بر بخش آبزی‎پروری است.

این محقق بخش آبزیان یادآور شد: در ضمن افزایش قیمت بعضی از نهادهای مورد نیاز آبزی‎پروری مثل غذای مورد استفاده برای تغذیه به دلیل بهره‎گیری از چند نوع محصول زراعی و دامی در تشکیل آن نیز می‎تواند یکی دیگر از اثرات خشکسالی محسوب شود و نیز عدم توان بازپرداخت اقساط بانکی توسط دریافت کنندگان تهسیلات بانکی به جهت عدم تولید و یا کاهش تولید یکی دیگر از اثرات خشکسالی در بخش آبزی‎پروری به شمار می‎رود.

وی خاطرنشان کرد: از دسترس خارج شدن بخش اعظمی از تولیدات آبزی‎پروری برای مصارف انسانی و به تبع آن استفاده از اشکال مختلف دیگر آبزیان مثل آبزیان منجمد وارداتی و صید شده از دریاها و اقیانوس‎ها که خود می‎تواند باعث افزایش قیمت این نوع از آبزیان برای مصرف کننده شود اثر دیگر خشکسالی است که باید به آن توجه کرد.

اکبری تصریح کرد: همچنین به خطر افتادن سلامت جامعه به جهت عدم استفاده یا استفاده کمتر با توجه به عدم تولید کافی آبزیان و یا قیمت بالای ایجاد شده آن در زمان خشکسالی یکی از اثراتی است که خشکسالی می‎تواند بر آن تأثیرگذار باشد.

مسئول شیلات بروجرد گفت: عدم دسترسی به برنامه‎های پیش‎بینی شده برای تولید آبزیان نیز یکی دیگر از اثرات سوئی است که با توجه به دراز بودن آن می‎تواند مانع از دستیابی به اهداف تعریف شده در برنامه‎های توسعه شود.

وی اظهار کرد: موارد اشاره شده قسمت اعظمی از اثرات خشکسالی است که می‎تواند در بخش آبزی‎پروری اثرات نامناسب خود را نشان دهد، حال با توجه به این موارد می‎توان با اقداماتی بخشی از این اثرات را کاهش داده و به جبران اثرات سوء خشکسالی کمک کرد.

اکبری افزود: از جمله این راهکارها، به کارگیری تجهیزات آبزی‎پروری در کوتاه مدت از طریق اعتبارات بلاعوض دولت از جمله استفاده از پمپ‎های برگشت آب و دستگاه‎های هوا جهت تأمین اکسیژن مورد نیاز یکی از اقداماتی است که در کوتاه مدت می‎تواند در پیشگیری از خسارت و جبران کاهش تولید مؤثر باشد، این تجهیزات که می‎تواند از طریق اعتبارات دولتی خریداری شود به صورت امانی تحت راهکارهای قانونی به آبزی‎پروری داده می‎شود تا در صورت بروز و مواجه با کاهش دبی آبی از آن استفاده شود.

این کارشناس آبزیان ادامه داد: همچنین اعمال مدیریت صحیح و علمی در آبزی‎پروری با توجه به امکانات موجود می‎تواند در جبران قسمتی از اثرات خشکسالی در واحد آبزی‎پروری مؤثر باشد،‌ به کارگیری مدیریت رهاسازی بچه ماهی در لایه‎ها و اوزان مختلف و همچنین استفاده از غذای با کیفیت و ارقام بهتر و زودبازده بچه ماهی در سیستم‎های پرورش ماهی قزل‎آلا و به تبع کاهش دوره پرورش یکی دیگر از روش‎های اعمال مدیریت نوین در پرورش ماهی قزل‎آلا‌ست که می‎تواند با انجام آن واحد خود را فعال نگاه داشته و بر اثرات خشکسالی غلبه کند.

وی با بیان اینکه توجیه و ترغیب آبزی‎پروری به بیمه کردن واحدهای آبزی‎پروری یکی دیگر از راهکارهای مبارزه باخشکسالی است چرا که درحال حاضر تنها محلی که می‎تواند حمایت اندکی از تولیدکننده بخش آبزی‎پروری داشته باشد صندوق بیمه محصولات کشاورزی است، اضافه کرد: در این خصوص باید اقدامات بیشتری در زمینه حل مشکلات بیمه در بخش آبزی‎پروری انجام شود تا روند بیمه شدن و پرداخت خسارت از این طریق تسهیل شود.

اکبری یادآور شد: تمدید اقساط وام تسهیلات دریافتی آبزی‎پروران با توجه به کاهش تولید در مدت زمان خشکسالی به علت کاهش دبی آب و کاهش تولید برابر طرفیت اسمی تعیین شده در واحد آبزی‎پروری و یا عدم تولید به علت خشک شدن منبع آبی یکی دیگر از راهکارهایی است که درکوتاه مدت باید از طرف مسئولین انجام شود تا آبزی‎پروران بتوانند بعد از خروج از بحران خشکسالی اقدام به همکاری با بانک‎ها کنند.

این پژوهشگر بخش آبزیان ادامه داد: استفاده از سیستم‎های جدید آبزی‎پروری و بکارگیری روش‎های نوین پرورش ماهی یکی دیگر از راهکارهای مبارزه با خشکسالی است که در دراز مدت می‎تواند در برابر خشکسالی و اثرات آن مقاومت داشته باشد. امروزه با توجه به اهمیت خاص آب در جهان می‎توان از سیستم‎های متراکم ونیمه متراکم همراه بادانش مناسب آن استفاده کرد تا حداکثر تولید را ازحداقل آب بدست آورد.

وی یادآور شد: اعمال طراحی جدید بر روی سازه‎های احداثی پرورش آبزیان و استفاده و پیش‎بینی تمام امکانات مورد نیاز در سازه یکی از روش‎هایی است که می‎تواند در طولانی مدت به کاهش افت تولید آبزیان به خصوص ماهی قزل‎آلا کمک کند.

اکبری بیان کرد: استفاده از گونه‎های مقاوم به کم آبی در پرورش آبزیان یکی دیگر از راهکارهایی است که می‎تواند در برابر خشکسالی دراز مدت مؤثر بوده و از آن بهره گرفت، امروزه در جهان گونه‎هایی مثل ماهی تیلاپیا وجود دارد که در برابر شرایط کم آبی مقاوم بوده و می‎تواند در برابر شرایط نامساعد خشکسالی مقاومت کند.

مسئول شیلات بروجرد اظهار کرد: آمایش سرزمین و مطالعه در این خصوص یکی از اقدامات مؤثری است که می‎تواند در دراز مدت با انجام آن با خشکسالی مقابله و اثرات سوء آن را در آبزی‎پروری کاهش داد. با مطالعه همه جانبه از لحاظ هواشناسی و اقلیمی و سایر موارد بر روی منابع آبی می‎توان اولویت سرمایه‎گذاری در کشور را به قسمتی سوق داد که دارای بیلان مناسبی از آب بوده و بتوان در شرایط نامناسب خشکسالی نیز آبزی‎پروری را انجام داد.

وی با بیان اینکه همزمان سازی فعالیت آبزی‎پروری با فصل کشاورزی در واحدهایی که از آب‎های زیرزمینی مثل چاه‎های کشاورزی استفاده می‎کنند یک نگرش اصولی است که باعث عدم کاهش سفره‎های زیرزمینی در فصول غیرکشاورزی می‎شود، ادامه داد: متأسفانه بعضی از آبزی‎پروران که مجوز استحصال آب را برای فعالیت کشاورزی دریافت و اقدام به پرورش ماهی در کنار فعالیت کشاورزی کرده‎اند بعد از اتمام دوره کشاورزی و برداشت محصول خود همچنان از آب‎های زیرزمینی برداشت کرده و همچنان به پرورش ماهی مشغول هستند، در این خصوص باید فرهنگ سازی لازم صورت گرفته و کشاورزان را به همزمان کردن پرورش ماهی با بخش کشاورزی راهنمایی کرد.

اکبری اضافه کرد: اعمال مدیریت بهداشتی، کنترل و مبارزه با بیماری‎های ایجاد شده در زمان خشکسالی یکی از روش‎هایی است که باید از طریق دولت اعتبار آن پیش‎بینی شود تا در شرایط بروز بیماری به آبزی‎پرور جهت مبارزه با بیماری‎های ایجاد شده ناشی از بروز خشکسالی کمک کرد.

این محقق بخش آبزی‎پروری گفت: راهکارهای دیگری از قبیل اعطای نهاده‎های یارانه‎دار، برگزاری کلاس‎های آموزشی مرتبط و... در این خصوص نیز وجود دارد که می‎تواند در مقابله با خشکسالی در دراز مدت و کوتاه مؤثر باشد. آنچه که نیاز اساسی کشور ما را در مقابله با خشکسالی با توجه به موقعیت جغرافیایی آن می‎طلبد اقدامات، راهکارها و تدوین برنامه باید به صورت اساسی برای هر بخش تدوین شده تا در هنگام بروز خشکسالی از آنها استفاده کرد.

    نظرات