بزرگداشت زنده یاد دکتر قریب، استاد پیشکسوت زمین شناسی برگزار می‌شود
درآستانه چهل و پنجمین سال تاسیس دانشگاه اراک و به پاسداشت بنیانگذار دانشگاه و از استادان پیشکسوت علم زمین شناسی ایران، مدیریت اجتماعی دانشگاه در نظر دارد بزرگداشت زنده یاد دکتر عبدالکریم قریب را در تابستان ۱۳۹۴ برگزار نماید.
به گزارش بنانیوز(BanaNews.ir)،امامعلی شعبانی، مدیر اجتماعی دانشگاه اراک با اعلام این خبر اظهار کرد: باید معترف بود که مشاهیر و شخصیت‌های نامدار همواره به عنوان یکی از مؤلفه‌های شاخص هویتی محسوب می‌شوند.
وی با اشاره به اهمیت برگزاری چنین بزرگداشت‌هایی افزود: با توجه به نقش غیرقابل انکار مشاهیر در ارائه الگو به جامعه و در رأس آن به جوانان، برگزاری چنین بزرگداشت‌هایی می‌تواند در تقویت هویت ملی ما آن هم در شرایطی که در معرض خطر انواع هویت‌های مهاجم هستیم، بسیار موثر باشد.
شعبانی خاطرنشان کرد: در همین راستا به نظر می‌رسد که چهره‌های بومی بی‌تردید ظرفیت بهتری را برای تحقق این امر و در جغرافیای متعلق بدان دارا هستند.
عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه اراک بیان کرد: مقالات بزرگداشت در سه حوزه‌ی زندگی و شخصیت استاد قریب، تاریخ دانشگاه اراک و نقش و جایگاه استاد در علم زمین‌شناسی پیش‌بینی شده است.
وی با بیان اینکه مهلت ارائه آثار تا خردادماه ۱۳۹۴ خواهد بود، تصریح کرد: به لحاظ تعداد مقالات واصله علیرغم اطلاع‌رسانی محدود در سطح دانشگاه اراک و با توجه به مهلت حداقل چهار ماهه محققان و علاقه‌مندان تا ارسال اصل مقاله، در حال حاضر حدود شش مقاله در محورهای مختلف دریافت شده است.
وی در خصوص مزایای برگزاری این بزرگداشت برای دانشجویان خاطرنشان کرد: بی‌تردید برنامه‌های تجلیل از بزرگان ملی و محلی می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر دانشجویان در بعد الگوبخشی به آنان و ایجاد حس خودباوری که امروزه اتفاقا یکی از نیازهای محوری جوانان دانشجو است، داشته باشد.
مدیر اجتماعی دانشگاه اراک در شرح برنامه‌های آتی این مدیریت برای دانشجویان اظهار کرد: در کنار برنامه‌های متعدد و متنوعی چون انتشار نشریه فرهنگی "پژواک فرهنگ"، مدیریت پژوهش‌های فرهنگی-اجتماعی دانشگاه، برگزاری دوره‌های آموزشی فرهنگی برای مدیران و کارکنان این حوزه را در دستور کار خود قرار داده است.
وی با اشاره به اجرای برنامه تجلیل و بزرگداشت از مفاخر استانی گفت: در این راستا مدیریت اجتماعی دانشگاه بزرگداشت مورخ نامدار استان مرکزی، استاد ابراهیم دهگان را به عنوان نخستین اقدام و سپس بزرگداشت استاد قریب و بزرگان دیگر را در دستور کار خود قرار خواهد داد.
گفتنی است، استاد عبدالکریم قریب گرکانی در سال ۱۲۹۱ خورشیدی در خیابان عین‌الدوله تهران دیده به جهان گشود. پدرش میرزا مصطفی خان مستوفی، فرزند میرزا عبدالکریم مستوفی گرکانی بود و مادرش دختر میرزا شکرالله خان (کاردار سفارت ایران در دولت عثمانی). او فرزند چهارم خانواده بود. دو ساله بود که پدرش بازنشسمته شد و پس از آن به اتفاق خانواده به گرکان از توابع آشتیان بازگشت.
استاد دکتر عبدالکریم قریب در دوازده سالگی پدرش را که نعمت بزرگ زندگی اش بود، از دست داد و به همراه مادرش که اهل تهران بود، مجدداً از گرکان به تهران عزیمت کرد. دکتر قریب در این باره می‌گوید: «در سال ۱۳۰۴ پدرم فوت کرد. پس از فروش خانه و باغ و اثاثیه‌های منزل، من و مادرم در سال ۱۳۰۶ به تهران آمدیم و منزلی کوچک در خیابان سقاباشی اجاره کردیم. در همان سال به دبستان صفوی رفتم و چون در دروس ادبیات قوی بودم من را درکلاس پنجم پذیرفتند. مدرسه صفوی بین دروازه دولاب و دروازه دوشان تپه بود. من در کلاس پنجم آن مدرسه عربی، انشاء، فارسی و ریاضیات را یاد گرفتم و چون شاگرد اول کلاس بودم، همیشه مبصر هم بودم. رقتی هم معلم‌ها نبودند، من به بچه‌ها دیکته می‌گفتم.»
استاد دکتر عبدالکریم قریب پس از اتمام دورهٔ ابتدایی در مدرسه صفوی، در سال ۱۳۰۷ برای ادامه تحصیل، در دبیرستان علمیه ثبت نام کرد.
استاد قریب در ادامه بیان زندگیش می‌گوید: «در ۱۷ سالگی پس از اتمام دورهٔ ابتدایی در مدرسه صفوی به دبیرستان علمیه که در آن زمان نزدیک دانشسرای قدیم (سه راه ژاله سابق) بود وارد شدم و پس از آن به مدرسه‌ای در پشت مسجد سپهسالار رفتم و تا اخذ دیپلم همانجا ماندم. من هر سال شاگرد اول کلاس بودم و دروس ریاضی، فیزیک و شیمی را در حد عالی می‌دانستم. مرحوم دکتر محمود حسابی هم دبیر فیزیک من در آن دوره بود.»
استاد از آن دوران می‌گوید: «من در دوران دبیرستان معمولاً درس می‌خواندم و دنبال بازی نبودم. سه ساعت صبح و دو ساعت بعد از ظهر در دبیرستان بودیم و به خانه هم که می‌آمدم، درسهای روز بعد را آماده می‌کردم و تا ساعت ۸ یا ۹ شب مشغول مطالعه بودم. شب زود می‌خوابیدم و صبح زود بیدار می‌شدم. فقط روزهای جمعه کوه می‌رفتم و با دوستانم کوه پیمایی می‌کردیم.»
استاد قریب در سال ۱۳۱۴ با اخذ دیپلم علمی از دبیرستان علمیه تهران فارغ التحصیل شد. به گفته استاد در آن سال تمام دانش آموزان سال ششم دبیرستان را در دارالفنون جمع کردند و امتحان گرفتند و ایشان نیز در آنجا امتحان دادند و دیپلم گرفتند.
استاد دکتر قریب می‌گوید: «در سالی که ما دیپلم گرفتیم آن قدر تعداد دیپلمه‌ها کم بود که به ما می‌گفتند در هر دانشکده‌ای که دوست دارید ادامه تحصیل دهید و حتی می‌گفتند، بیایید یک ماه در این دانشکده بنشینید، اکر خوشتان آمد ادامه دهید و اگر خوشتان نیامد بروید دانشکده دیگر. من نیز در ابتدا، هر چند روز در یک دانشکده می‌رفتم و حدود یک ماه همین طور در دانشکده‌ها می‌چرخیدم تا وارد دانشکدهٔ علوم در رشته ریاضی شدم. شش ماه در رشته ریاضی ادامه تحصیل دادم ولی بعد از آن مجدداً رشته علوم طبیعی را انتخاب کردم و تا پایان تحصیلات دورهٔ لیسانس در این رشته ماندم، به خصوص چون زمین شناسی جزو این رشته بود و من به مرور زمان به رشته زمین‌شناسی خیلی علاقه‌مند شده بودم، در این رشته ماندم.
بعد از اتمام دورهٔ لیسانس، مطالعاتم را در زمین‌شناسی ادامه دادم. زمین‌شناسی چون با طبیعت سروکار دارد، برایم مفرح‌ترین رشته بود. به خصوص برای من که درکودکی در دهات و باغ و زمین بزرگ شده بودم. به اعتقاد من، تمام زندگی انسان از زمین به دست آمده‌است و چیزی نیست که ما از زمین نگرفته باشیم. زمین در قرآن کریم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. قرآن ۱۱۴ سوره دارد و در ۱۰۴ سورهٔ آن از زمین صحبت شده است.»
دکتر قریب در سال ۱۳۱۷ در رشته علوم طبیعی فارغ التحصیل شد. او در مدت تحصیل در دانشگاه از راهنمایی اساتید عالیقدری برخوردار بود و پروفسور احمد پارسا نیز استاد گیاه‌شناسی وی در مدت تحصیل بود.
دکتر قریب از اتمام دورهٔ لیسانس خود می‌گوید: «در آن زمان بعد از اخذ مدرک لیسانس همه موظف بودند به مدت یک سال، هرجایی دولت تعیین می‌کند بروند و کار کنند. اهواز از جاهایی بود که داوطلب نداشت. من اهواز را انتخاب کردم و پس از یک سال تدریس، در سال ۱۳۱۸ به تهران بازگشتم و به سربازی رفتم. در سال ۱۳۲۰ خدمت نظام را تمام کردم و چون تعهد دبیری داشتم در دبیرستان ایرانشهر تهران دبیر شدم. یک سال و نیم دبیر بودم تا اینکه با یکی از اساتید دانشگاهی ام برخورد کردم. ایشان گفت: شما نمی‌خواهید به دانشگاه بیایید و با من کار کنید؟ من پذیرفتم و به دانشگاه رفتم. در ابتدا نصف وقتم را صرف آموزش و پرورش می‌کردم و نصف وقتم را هم صرف دانشگاه. سال بعد از آن به طور تمام وقت به دانشگاه رفتم و به عنوان دبیر و متصدی آزمایشگاه کانی‌شناسی دانشکده علوم کار کردم. در سال ۳۰ یا ۳۱ قانونی گذراندند که هر یک از فارغ التحصیلان لیسانس شاغل در دانشگاه سابقه کار دارند در صورتی که تألیفاتی داشته باشند، مدرکشان معادل دکتری شناخته می‌شود و من چون ۱۵ سال سابقه داشتم و طی آن مدت هم یک جزوه‌ای در زمینه بلورشناسی (کانی‌های جزیره هرمز) تهیه کرده بودم، شرایط این قانون را داشتم. بعد از تصویب این قانون، دانشسرای عالی و دانشکدهٔ علوم دانشگاه تهران، همزمان با هم از افرادی که دارای چنین ویژگی‌هایی بودند، دعوت به عمل آوردند و من در هر دو جا ثبت نام کردم و در هر دو جا با هم پذیرفته شدم. هنگامی که قرار شد از سوی شورای دانشگاه حکم برایم صادر شود، بین رئیس دانشسرای عالی و رئیس دانشکده علوم اختلاف افتاد. بالاخره رئیس دانشگاه گفت: این موضوع را به عهدهٔ خودشان بگذارید.
من هم دانشسرای عالی را انتخاب کردم و در سال ۱۳۳۳ دانشیار دانشسرای عالی شدم. در سال ۱۳۴۸ با رتبه ۱۰ استادی و ۳۸ سال سابقه کار به درخواست خودم از دانشسرای عالی بازنشسته شدم.
در سال ۱۳۴۹ مدرسه عالی علوم اراک را تأسیس کردم و تا سال۱۳۵۴ مسوولیت آنجا را به عهده داشتم. در سال ۱۳۵۴ وزارت علوم اعلام کرد که تمام مدارس عالی ملی می‌بایست ضمیمه دانشگاه‌ها شوند و مدرسه عالی علوم اراک ضمیمه دانشسرای عالی شد. بعد از این کار حدود پنج ماه دیگر آنجا بودم، ولی دیدم مرتب دستورهایی می‌دهند که مطابق ذوق من نیست و چون من آن دستورات را انجام نمی‌دادم از تهران مرا خواستند و گفتند: آقای وزیر علوم گفته است که «صلاح نیست شما در اراک باشید. بیایید مشاور عالی دانشسرای عالی باشید.»
من هم گفتم: «آقای وزیر علوم خیلی خوب تشخیص داده‌اند که صلاح نیست من در اراک باشم، ولی من تشخیص داده‌ام که صلاح نیست مشاور عالی بشوم.»
خداحافظی کردم و آمدم دانشگاه شهید بهشتی (ملی) و به طور حق‌التدریس، مشغول کار شدم تا سال ۱۳۵۸ که دانشگاه‌ها تعطیل شد. از آن سال مشاور سازمان انرژی اتمی شدم.»
استاد دکتر عبدالکریم قریب رئیس کمیته کارشناسی ایران نیز بوده‌است. دانشگاه تربیت معلم در سال ۱۳۷۱ برای ارج نهادن به تلاشهای علمی استاد سمیناری تشکیل داد. سازمان انرژی اتمی نیز در سال ۱۳۷۲ بخشی از کتابخانه این سازمان را به نام ایشان نامگذاری کرد.
دکتر عبدالکریم قریب گرکانی در ۱۷ بهمن سال ۱۳۸۱ بر اثر سکته قلبی درگذشت و بنا به وصیتش در زادگاهش آشتیان به خاک سپرده شد. آرامگاه وی در محوطه دانشگاه آزاد آشتیان قرار دارد.
ایسنا
نظرات