معاون سازمان حفاظت محیط زیست: تقویت دیپلماسی محیط زیست ضروری است

• چهارشنبه 27 آبان 1394
• 0 نظر

معاون سازمان حفاظت محیط زیست: تقویت دیپلماسی محیط زیست ضروری است

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست و رییس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام، با تشریح برخی از مفاد سیاست‌های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، بر لزوم تقویت دیپلماسی محیط زیست تاکید کرد.

به گزارش بنانیوز(BanaNews.ir)، دکتر "سیدمحمد مجابی" در نشست خبری که با موضوع ابلاغ سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست از سوی رهبر معظم انقلاب برگزار شد، گفت: سیاست‌های کلی، جهت‌گیری برنامه‌ها را در هر حوزه مشخص می‌کند و نقش آمره دارد. دوره موثری که در سیاست‌های کلی وجود دارد در حد ۱۰ سال است تا اگر دولت‌ها و مجلس‌ها عوض شدند این سیاست‌ها روند مشخصی را طی کرده،‌ از اعمال سلیقه‌ها که منجر به تغییر مسیر می‌شود، جلوگیری کند.

وی با بیان اینکه در حوزه‌های مختلف کشور سیاست‌های کلی ابلاغ شده است، گفت: براساس دستوری که رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دو سال گذشته دادند، کمیته خاص محیط زیست در این مجمع شکل گرفت و آغاز به کار کرد و کارگروه‌هایی در حوزه محیط زیست اعم از آب، هوا، خاک و پسماند، تنوع زیستی، اقتصاد محیط زیست،‌ مدیریت شهری، فناوری‌های نوین و وضعیت محیط زیست شکل گرفت و از آن‌جایی که بعد از تدوین سیاست‌ها، پایش و ارزیابی صورت می‌گیرد، کارگروه‌ پایش و ارزیابی نیز به این کمیته وارد شد.

مجابی افزود: اولین کاری که در کمیته محیط زیست انجام شد، اقدام برای تهیه و تدوین سیاست‌های کلی نظام بود به این صورت که ابتدا نقاط قوت، ضعف، قدرت و تهدید در حوزه محیط زیست دنبال شده و در مرحله بعدی وضعیت محیط زیست مورد مطالعه و در قالب SOE با مدل BPSIR مورد توجه قرار گرفت.

وی همچنین گفت: بعد از این اقدامات، سیاست‌ها استخراج شد و در قالب پیشنهاد اولیه به دفتر مقام معظم رهبری تقدیم و بعد از اصلاح از سوی دفتر مقام معظم رهبری، سیاست‌ها بر مبنای پیشنهاد اولیه شکل گرفت و بعد از طی مراحلی، در صحن مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شد. سپس به رویت مقام معظم رهبری رسید و ایشان سیاست‌های کلی در حوزه محیط زیست را ابلاغ کردند.

مجابی با بیان اینکه ابلاغ این سیاست‌ها از نظر زمانی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است،گفت: ما در داخل کشور در آستانه تدوین برنامه ششم توسعه هستیم و از آن‌جا که در یکی از مواد این سیاست‌ها آمده که باید برای تمام برنامه‌ها استفاده شود، بنابراین در برنامه ششم هم جاری خواهد بود. همچنین از نظر بین‌المللی در آستانه اجلاس سران درباره تغییرات اقلیمی در پاریس هستیم.

وی با تاکید بر اهمیت سیاست‌های کلان در حوزه محیط زیست، گفت: این سیاست‌های ابلاغی یک پیام صریح دارد که ما را مقید به بهبود وضعیت محیط زیست در دهکده جهانی می‌کند. در ماده انتهایی سیاست‌های ابلاغی، مشخصا به دیپلماسی محیط زیست پرداخته شده و نشان می‌دهد که باید برای حفظ محیط زیست تعاملات بین‌المللی، منطقه‌ای و بین‌الدولی وجود داشته باشد.

مجابی با بیان اینکه در مواد مختلف سیاست‌های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری نکات مختلفی درباره توسعه پایدار وجود دارد، گفت: در ماده یک این سیاست‌ها به مدیریت جامع، هماهنگ و نظام‌مند منابع حیاتی توجه شده و گفته شده که باید به ظرفیت‌های زیستی توجه شود.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد:‌ در ایجاد نظام یکپارچه محیط زیست می بینیم که بحران‌های جدی که برآمده از بررسی نقاط ضعف و تهدید بوده، به دلیل نبود مدیریت سیستمی،‌ مشکلات متعددی را در حوزه محیط زیست دامن زده است.

وی با اشاره به ماده ۳ سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، گفت: این ماده بر رعایت عدالت و حقوق بین نسلی تاکید می‌کند. همچنین یکی دیگر از مواد این سیاست‌ها درباره جرم انگاری تخریب محیط زیست است. بحث‌های متعددی در زمینه جرم‌گذاری صورت می‌گیرد و ما در حوزه محیط زیست این موضوع را داریم. در میان نسل‌های سه گانه حقوق بشر نیز نسل سوم آن‌ مشخصا به محیط زیست می پردازد.

وی یکی دیگر از مسایل سیاست‌های ابلاغی را، آینده نگری عنوان کرد و گفت: باید ترسیم مشخصی از وضعیت محیط زیست برای آینده داشته باشیم. همچنین توجه به موضوع اقتصاد سبز بسیار مهم است. ما در اقتصاد سبز به موارد متعددی می پردازیم؛ مثلا اینکه به کدام صنعت باید توجه شود،‌ که پاسخ آن، صنعت کم کربن است و یا به کدام انرژی ها باید توجه کنیم که پاسخ آن انرژی های پاک است.

معاون توسعه مدیریت حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه یکی از مسایل جدی ما بحث آب است، گفت: در میان سهم آبی که در حوزه‌های مختلف داریم شاهدیم که در بخش کشاورزی بالاترین میزان مصرف آب را داریم و نحوه الگوی تولید ما در بخش کشاورزی متناسب نیست و بهره‌وری‌ای را که باید در استفاده از آب داشته باشد، ندارد. همچنین بحث گسترش حمل‌ونقل با رویکرد انرژی مناسب وجود دارد.

وی با اشاره به ایجاد نظام حسابرسی زیست محیطی در کشور با لحاظ ارزش و هزینه زیست محیطی، گفت: در کشور ما GDP چهار بخش اصلی صنعت، خدمات، کشاورزی و نفت را شامل می‌شود و هر ۴ بخش بر محیط زیست تاثیر دارند اما در هیچ کجای GDP گفته نشده که اثر این ۴ بخش بر محیط زیست چیست. اگر بخواهیم GDP سبز داشته باشیم باید هزینه‌های محیط زیست را از نرخ ررشد، کاهش دهیم. ایجاد عوارض یا مالیات سبز نیز باید در حساب‌های ملی دیده شود.

مجابی با اشاره به اهمیت قیمت‌گذاری هزینه‌های محیط زیستی گفت: گاهی هزینه های محیط زیستی در قیمت‌گذاری رعایت نمی‌شود اما این هزینه‌ها باید در قیمت تمام شده لحاظ شوند و در برطرف کردن آثار سوء محیط زیست مورد استفاده قرار گیرند.

وی افزود: یکی از مسایل بسیار مهمی که در ماده ۴ سیاست‌های ابلاغی آمده، نقش NGOها(تشکل‌های مردم‌نهاد) است. در این ماده بیان شده که برای گسترش سطح آگاهی، دانش و بینش زیست محیطی باید با مشارکت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی پیش برویم؛ یعنی به رسمیت شناختن نهادهای مردمی فعال در حوزه محیط زیست.

معاون توسعه مدیریت حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر لزوم تقویت دیپلماسی محیط زیست، گفت: قطعا در دهکده جهانی باید تعاملات خود را فارغ از مرزهای سیاسی داشته باشیم. بسیاری از پدیده‌های نوظهور در حوزه محیط زیست در خارج از مرزها شکل می‌گیرند و باید با ارتباطات دوجانبه، چندجانبه و بین‌المللی مسایل مختلف محیط زیست را حل کرد. در اجلاس جهانی که در سال ۲۰۰۲ برگزار شد نقش‌های تنبیهی برای کشورهایی که موضوعات حوزه محیط زیست را رعایت نمی‌کنند آغاز شد و در اجلاس پاریس نیز به صورت جدی به این موضوع می پردازیم.

وی با بیان اینکه پایش امواج، پایش آلودگی و... بحث‌های مختلفی است که برای برخورد با کسانی که تخلف می‌کنند گذاشته شده، گفت: جنبه‌های جرم و تخلف دو قسمت است. اول جریمه‌ای که بابت جرم پرداخت می‌شود و دوم جبران خسارتی که بعد از تخریب باید انجام گیرد.

معاون توسعه مدیریت حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر لزوم تحلیل و تفسیر سیاست‌های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، گفت:‌ این سیاست‌ها برای دولت یا سازمان خاصی نیست بلکه تکالیف مشخصی برای همه ارکان حکومت دارد. این ابلاغیه یک شروع جهادگونه است و باید برای حل مسایل محیط زیست از آن استفاده شود.

وی با بیان اینکه برای ورود به برنامه ششم توسعه، باید برنامه جامعی وجود داشته باشد، گفت: شورای محیط زیست با ریاست رییس سازمان حفاظت از محیط زیست تشکیل شد و تمامی برنامه‌ها را برای برنامه ششم توسعه توسط این شورا تقدیم کرد. حال اگر در برنامه ششم توسعه با توجه به صراحتی که در سیاست‌های کلی وجود دارد اقدام لازم انجام نشود دچار خسارت بزرگی خواهیم شد. بنابراین باید بتوانیم با کمک دولت و مجلس در مسیر درست حرکت کنیم.

وی در پاسخ به سوالی درباره زمان اجرایی شدن این سیاست‌ها، گفت: یکی از مواردی که مقام معظم رهبری در ابلاغ خود به مجمع تشخیص مصلحت نظام دادند، پایش بخش‌های مختلف برای اجرای سیاست‌هاست. بنابراین هر سال مجمع وظیفه دارد که سیاست‌ها را در حوزه‌های مختلف بررسی و به رهبری گزارش کنند. در زمینه سیاست‌های محیط زیست نیز در سال آینده رصد شده و مشخص می‌شود که چقدر این سیاست‌ها اجرا شده‌اند.

مجابی در پاسخ به سوالی درباره تدوین منشور اخلاقی محیط زیست گفت: ما در فرهنگ غنی ایرانی توجه زیادی به حوزه محیط زیست داریم. در فرهنگ غنی اسلامی نیز محیط زیست مورد توجه جدی است. درشرایط موجود اگر بخواهیم به توسعه پایدار بپردازیم باید به فرهنگ نیز پرداخته شود و در این زمینه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، صدا و سیما و... نیز باید کمک کنند.

وی با بیان اینکه ما برای نسل‌های آینده حق قائل هستیم، گفت: در ماده ۱۲ سیاست‌های ابلاغی نیز به این موضوع پرداخته شده و در ماده ۱۳ به حوزه آموزش و پژوهش و فرهنگ و استفاده از المان‌های فرهنگی پرداخته شده است.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به سوال دیگری درباره ۴ لایحه محیط زیست که قرار بود در مجلس تصویب شود، با بیان اینکه ما هیچ مشکلی با مجلس نداریم، گفت: نمونه بارز این موضوع اینکه، زمانی که طرح تالاب در مجلس مطرح بود رییس سازمان حفاظت از محیط زیست تقاضایی را برای رییس مجلس نوشتند و درخواست کردند که چون طرح تالاب در دولت در حال بررسی است، وقت بدهند که دولت این طرح را به صورت لایحه تقدیم کند. مجلس نیز به این درخواست رای داد و این طرح از دستور صحن علنی مجلس خارج شد و قرار شد به لایحه تبدیل شود. همچنین مصوبات متعددی مانند آلاینده‌ها با منشا خشکی در مجلس تصویب شده است.

وی افزود: میزان هماهنگی سازمان حفاظت از محیط زیست و مجلس به حدی است که تمام این برنامه‌های چهارگانه طرح بوده‌اند و دولت در تعامل با مجلس آن‌ها را به لایحه تبدیل کرده، به طوری که درباره لایحه هوا ۵۰ نفر از نمایندگان مجلس درخواست فوریت کردند. همچنین اصل ۸۵ نیز از مجلس درخواست شد تا اگر در مواردی صحن علنی نتوانست به این لایحه رسیدگی کند، به کمیسیون خاصی برای رسیدگی داده شود و امیدوارم تا قبل از روز هوای پاک بتوانیم این دستور را در مجلس داشته باشیم.

رییس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به سوال دیگری درباره میزان توانایی سازمان حفاظت محیط زیست برای نظارت بر عملی شدن سیاست‌های ابلاغی محیط زیست، گفت: براساس قوانین متعددی که در سازمان وجود دارد، این سازمان یک نهاد حاکمیتی است و اصلی ترین وظیفه‌اش سیاست‌گذاری و نظارت بر تکالیفش است. رییس جمهور اعلام کردند که دولت یازدهم دولت محیط زیست است. بنابراین نیاز داریم تا توجه جدی را به حوزه محیط زیست در برنامه ششم توسعه انجام دهیم.

وی در ادامه با بیان اینکه اگر روند ۵۰ ساله کشور را ببینیم مشاهده می کنیم که از تقسیم ۳۰ به ۷۰ روستانشینی به شهرنشینی، به عکس آن رسیده‌ایم، گفت: شهر تهران ۵۲ کیلومتر طول شرقی - غربی و ۲۸ کیلومتر طول شمالی جنوبی دارد و این ۸۷۰ کیلومترمربع پوشیده از بتن، آسفالت و فضاهایی است که آب از آن‌ها روان می‌شود. از میان ۷ دره‌شهر تهران استفاده‌هایی که صورت گرفته، مخاطرات مختلف زیست محیطی را ایجاد می‌کند.

مجابی با بیان اینکه نگاه شهرسازی ما کمتر به محیط زیست توجه دارد، گفت: این در حالی است که اولین اصل کیفیت زندگی توجه به محیط زیست است. ما باید در حوزه مدیریت شهری رویکردمان را تغییر دهیم. ما باید شهرهای هوشمند داشته باشیم. موضوع توسعه حمل‌ونقل عمومی سبز به خصوص در کلان‌شهرها در سیاست‌های کلی آمده است و اقدامات لازم برای آن‌ها به قوانین برنامه‌ای نیاز دارد.

وی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری گفت: در هفدهم اسفندماه سال گذشته، مقام معظم رهبری گفتند، به بهانه‌های مختلف محیط زیست را تخریب می‌کنند و دستور دادند که نباید این اتفاق بیفتد. در بحث آب مشخصا ما دشت‌هایی را که در حوضه آب هستند احصاء کردیم و میزان آب‌های آن احصاء شده است و برای بهره‌برداری از آن‌ها باید در برنامه ششم عدد گذاشته شود.

وی در پاسخ به سوالی درباره اقتصاد سبز، گفت: در اقتصاد سبز، یک بحث انجام فعالیت‌های اقتصادی با اثر مثبت بر محیط زیست است، مانند بازیافت و دیگری تولید محصولات با اثرات منفی کمتر برای محیط زیست. اکنون گفته شده با کمک عوارض و مالیات به اقدامات مثبت کمک کنید و اقدامات منفی را محدود کنید.

مجابی افزود: در حال حاضر لایحه اصلاح قانون ارزش افزوده در دولت در حال بررسی است و بیش از دو ماه است که بحث اقتصاد سبز را در این لایحه بررسی می‌کنند و منتظریم تا در دولت تعیین تکلیف شود.

معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به سوالی درباره گرد و غبارهای خوزستان نیز گفت: در خوزستان بیش از ۳۰۰ میلیون مترمکعب آبگیری از مخازن سد انجام شده است. باید توجه داشت که در سیاست‌های کلی ابلاغی، مصرف اصولی آب مهم است و باید در برنامه ششم نیز تعریف شود.

ایسنا