تخریب اموال عمومی در آباده

میل به تخریب و آسیب زدن به اموال عمومی چیزی است که " وندالیسم " نامیده می‌شود و این روزها در آباده بیش از گذشته دیده می‌شود.

چند سال پیش عکسی منتشرشد که روایت از شکسته شدن مجسمه ای  توسط عده ای جوان در باغ کودک را داشت مجسمه ای بیش از یک شب عمرنکرد.

آسیب‌های اجتماعی از زمره معضلاتی هستند که جوامع بشری درتمامی نقاط جهان با آن درگیر بوده ودر فراز و نشیب‌های تاریخ افراد از بازخوردهای آسیب‌های اجتماعی آن رنج برده  و همواره بدنبال راهی برای رهائی از آنها بوده اند.

یکی از این آسیب‌های اجتماعی به ویژه در کشورهای در حال توسعه تخریب خواسته یا ناخواسته‌ اموال عمومی، آثار باستانی و یا آثار هنری توسط عده‌ای از افراد است.

در تخریب آثار تاریخی واموال عمومی با پدیده دیوار نویسی روبرو هستیم پدیده ای که افراد  بدون توجه به ارزش فرهنگی و قدمت یک اثر باستانی یا هزینه های بیت المال اقدام به تخریب ناخواسته آنان می‌کنند.

بیشتر افراد بدون آگاهی از عواقب رفتار خود، اقدام به تخریب آثار تاریخی و اموال عمومی می‌کنند. که می‌توان آنان را دچار اختلالات شخصیتی دانست و مصداقی بر "وندالیسم فرهنگی " دانست که با ضربه زدن به بدنه تاریخی و فرهنگی و اموال عمومی به خود ضربه می زنند.

براساس ماده ۵۵۸ قانون مجازات اسلامی در زمینه تخریب اموال تاریخی‌- فرهنگی، «هرکس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی- تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ‌ایران به ثبت رسیده است … ..یا تزئینات، ملحقات، تاسیسات، اشیا و لوازم و خطوط و نقوش منصوب یا موجود در اماکن مذکور که‌ مستقلاٌ نیز واجد حیثیت فرهنگی- تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی‌ وارد آورد، علاوه بر جبران خسارات وارده، به حبس از یک الی ۱۰ سال محکوم می‌شود.

محمد یزدنشناس مسئول زیباسازی شهرداری آباده می گوید: شهرداری نیز از پدیده وندالیسم یاتخریب اموال عمومی در امان نبوده است و هر سال با توجه به هزینه های زیادی که صرف زیبا سازی و مبلمان شهری می گردد عده ای با تخریب اموال عمومی از قبیل شکستن(چراغ های برق- شکستن شیرهای آب- صدمه زدن به سروسیس های بهداشتی ویادگاری نوشتن و...) باعث می شوند تا هزینه بیت المال صرف بازسازی شود .

متاسفانه آباده نیز مانند دیگر شهرهای کشور دل پردردی در زمینه تخریب اموال عمومی دارد. از جمله مکان هایی که در چندماه اخیر مورد تخریب قرارگرفته می توان به شکستن چراغ های برق در پارک شهر، پارک های محله ای،  پارک شهید فرهمند، میدان ولیعصر(عج)- سرقت قطعات آبنمای میدان آزادی و شکستن چراغ های نوری چهارراه صادق آباد اشاره کرد.

مسئول زیباسازی شهرداری آباده می گوید: یکسال از افتتاح پارک جنگلی شهید فرهمند می گذرد فضایی که برای گذراندان اوقات فراغت شهروندان و اسکان مسافران مناسب می باشد و هزینه های زیادی صرف ساخت آن شده است. اگر اکنون سری به پارک جنگلی بزنیم می بینیم عده ای چراغ های پارک با سیبل اشتباه گرفته و با شکستن چراغ ها و نوشتن بر روی آبخوری ها چهره پارک را نازیبا کرده اند.

وی می گوید: اگر شهروندان به این نکته توجه داشتند که هزینه ساخت و راه اندازی این وسایل ازمحل دریافت عوارض و مالیاتی است که پرداخت  می کنند هرگز اقدام به تخریب نمی کردند تا مجموعه شهرداری هم به جای وقت گذاشتن  و صرف هزینه برای بازسازی اقدام به زیباسازی دیگر نقاط شهر نماید.

بخشی از تخریب‌های آثار هنری و اموال عمومی در شهر ممکن است از سر لجبازی

و ناآگاهی باشد

محمد صابری مسئول انجمن هنرهای تجسمی شهرستان آباده معتقد است بخشی از تخریب‌های آثار هنری و اموال عمومی در شهر ممکن است از سر لج‌ و لجبازی باشد اما بخش اعظم آن ناشی از شوخی‌ و ناآگاهی نسبت به ارزش و اهمیت وجود این‌گونه آثار و زیبایی شهری و نیز از روی تفریح و تفنن است .

این کارشناس هنری می گوید: شاید خط خطی کردن دیوار کار درستی نباشد ، اما اگر از این خط خطی کردن ها یک هنر بیرون بیاید ، اوضاع کمی متفاوت می شود .

زمانیکه آثار هنری دارای شناسنامه و همراه با یک نگهبان و راهنما باشد نشان می دهد که مدیران شهری چه اندازه برای این آثار ارزش قائلند واین باعث می شود که کمتر شاهد واندالیسم آثار هنری باشیم.

وقتی که نقاشی گرافیتی بدون رضایت مالک صورت می گیرد نوعی واندالیسم یا میل به تخریب تلقی می  شود که در بسیاری از کشورهای جهان جرم است و عموما از سوی خیلی از مدیران شهری و مردم خرابکاری تلقی می شود اما از نظرگرافیستی به عنوان شیوه ای برای ارسال پیام های اجتماعی و سیاسی و به عنوان شکلی از تبلیغات نامبرده می شود .

وی در خصوص راهکارهای مبارزه می گوید: همیشه ترمیم ، شستشو ، بازسازی ، آثار هنری راهکار پر هزینه و در نتیجه مناسبی برای مبازره نیست بلکه باید فرهنگ سازی را از دبستان آغاز کنیم تنها چیزی که باعث می شود افراد یک شهر نسبت به شهر خود نگاه مسئولانه داشته باشند ایجاد امنیت سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی است .

همانطور که هیچ کس در فضای خانه اش دست به تخریب آثار هنری خود نمی زند و هرچه فضای یک شهر امن تر و دلپذیر تر باشد ، تخریب اموال عمومی هم کمتر خواهد شد.

مطلوب ساختن شرایط محیط زیست و توجه به امور زیباشناسی در ساخت اموال و احداث اماکن عمومی بوجود آوردن زمینه هایی برای مشارکت مردم و مسائل جامعه از طریق فراهم آوردن همبستگی میان مسئولان و مردم ؛ برگزاری فستیوال ، جشنواره هایی از نمایش نقاشی دیواری در شهر اشاره کرد.

وندالیسم غالباٌ ریشه اکتسابی دارد و ناشی از شرایط محیطی است. نوجوانان و جوانان متهمان اصلی این نوع رفتارهای خرابکارانه هستند و وضعیت اجتماعی شهرها نظیر سطح درآمد، تسهیلات رفاهی و معیشتی، محرومیت‌های طبقاتی، مهاجرنشینی ، نبود بستر مناسب برای گذران اوقات فراغت و … ممکن است وقوع آن را تشدید می‌کند .

در کشور ما این پدیده غالباٌ به صورت فردی و از روی تفنن و یا با انگیزه‌های شخصی و در جهت خالی نمودن عقده های روانی انجام می‌گردد. مسئله که می‌تواند با آموزش و بالا بردن فرهنگ‌ عمومی در راستای حذف این آسیب اجتماعی و تبعات منفی آن گام برداشت .

در قانون اساسی ایران نیز براساس ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی، هر کس عمدا اشیای منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب یا به هر نحو، کلا یا بعضا تلف کند یا از کار بیندازد، به حبس از ۶ ماه تا سه سال محکوم می‌شود. درباره تخریب اموال عمومی‌قانون‌گذار برای برخی انواع وندالیسم تا ۱۰ سال مجازات حبس در نظر گرفته است .

فرهنگ سازی!!!

اکثر کارشناسان علل وقوع وندالیسم را مجموعه‌ای به هم تنیده از عوامل مختلف فرهنگی و اجتماعی می‌دانند که در جامعه معضل بیکاری، پر نشدن اوقات فراغت و تخلیه نشدن هیجانات روحی نوجوانان، مهم‌‌ترین آنهاست. بنابراین کاهش هیجانات نامطلوب و هدایت و تخلیه بخشی از آن به اقتضای سن، موقعیت فردی و اجتماعی، فشارها و ناملایمات زندگی روزمره به وجود می‌آید، باید یکی از وظایف مهم دولت‌ها و نهادهای حکومتی باشد .

جدا از نقش رسانه‌ها در ارتقای فرهنگ عمومی، مراکز فرهنگی و آموزشی نظیر دانشگاه‌ها، مدارس و … در جامعه پذیری جوانان و جلوگیری ازتخریب بسیار موثر هستند.