عده‌ای با محدودسازی اختیارات و وظایف قانونی تلاش دارند شوراها را ناکارآمد نشان دهند

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای اسلامی شهر مشهدمقدس، بتول گندمی صبح امروز ناطق پیش از دستور سی‌وششمین جلسه صحن علنی شورا بود؛ متن نطق وی به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم

بنام طلایه‌دار ایستادگی بر حق و آزادگی و رهایی از دنیا. کاش به سخن او برگردیم و باورش کنیم که گفت:

«من حسینم رو به سوی راستی بازآوردید ای قوم / روز عاشورا، غروبش، صبح بیداری است برگردید»

میهمانان گرامی، مدیران ارجمند، اعضای محترم شورای اسلامی شهر مشهد و همه همشهریان و عزیزانی که بصورت زنده، سی و ششمین نشست علنی شورای اسلامی شهر مشهد مقدس را نظاره‌گر هستید؛ سلام.

در ابتدا حادثه تروریستی اهواز و شهادت جمعی از هموطنان غیور خوزستانی مان را تسلیت گفته و آرزوی علو درجات را برای آنان دارم. امیدواریم نهادهای مرتبط با قدرت و شهامت، مانند همیشه، با این دست اقدامات خرابکارانه برخورد کرده و آرامش و امنیت همیشگی کشورمان، همچنان پایدار باقی باشد؛ به حول الله.

دومین روز مهرماه سال یک هزار و سیصد و نود و هفت است. پاییز امسال ما مقارن شده است با سه رویداد مهم. ایام محرم و صفر، دو ماهی که به گفته بنیانگذار کبیر انقلاب، اسلام را زنده نگه داشته اند، با پاییز مقارن شده است. اباعبدالله الحسین، شهید راه آزادی است. شهید حریت است. شهید جسارتِ گفتن حق و ابرام بر آن، در برابر زر و زور و تزویر است. امیدوارم مدیران شهری و نهادهای دولتی و عمومی شهر، تلاش کنند این بُعدِ ارزشمند حماسه عاشورا، بیش از پیش در شهرمان جلوه گری کند و همانطور که بر مناسک عاشورایی، پایبندی داریم، محتوای عزاداری هایمان هم غنای لازم را داشته باشد از طرف دیگر، در هفته دفاع مقدس قرار داریم. باید یاد کنیم از دلاوران هشت سال دفاع مقدس که آرامش امروز ما، حاصل دوری دیروز آنها از آسایش خود است. یاد و خاطره آنها گرامی باد.

از سوی دیگر، پاییز مانند همیشه، بوی ماه مهر و مدرسه را با خود می آورد و کودکان و نوجوانان ما دوباره به فضای علم و فن و هنر و ادب، راهی می‌شوند. بر همین اساس و اینکه خود من نیز معلم هستم و سال‌ها با قشر دانش آموز ، همراه بوده ام چند نکته ای عرض می‌کنم.

۱-    مدرسه، محل درس آموختن و درس گرفتن است. این از واژه انگاری. اما اگر نگاه دقیق تری به مسئله مدرسه و تدریس داشته باشیم، سال هاست که در بر پاشنه یک سیاق از علم آموزی چرخیده است؛ درس های تئوریک همراه با فقر امکانات آموزشی، دور از فضاهای آزمایشگاهی، فارغ از میدان و بیشتر در چارچوب کلاس درس و در پایان، دور از علوم و فنون روز. دانش آموز امروز ما، ریاضی، فیزیک، شیمی، ادبیات و چندین درس دیگر را می خواند؛ اما وقتی ۱۸ ساله شد، برای حضور در بازار کار آمادگی ندارد. زیرا چیزی نیاموخته که به درد زندگی اش بخورد. در مدرسه نفهمیده که چه استعدادی دارد؟

نظام آموزشی ما اشکال دارد و آن بی توجهی به استعداد دانش آموزان است. اشکال اما فقط در مدیران امروز و دیروز آموزش و پرورش نیست. یک عزم می خواهد. جسارت می خواهد. من که از این تریبون صحبت می کنم باید ادبیات سازی کنم تا مدیر ما در اموزش و پرورش جسارت کند و در مدرسه بگوید دانش آموز خوب ما! لازم نیست حتما به دانشگاه بروی. راه ومسیر درست زندگی کردن تنها از دانشگاه نمی گذرد.

۲-    آموزش و پرورش کشور که باید نقشی بی دلیل را در ترویج اخلاق، توسعه انسان متعالی و گسترش عدالت اجتماعی ایفا نماید به دلیل افزایش نابرابری های آموزشی ناشی از سیاستگذاری های نادرست و چندگونگی مدارس و از سوی دیگر فقدان برنامه های اصیل و سازگار با موازین جوامع مدرن و انسانی و نیز ترکز بر فعالیتهای حاشیه ای  و کمی نگری، در حال از دست دادن اثرگذاری مثبت و لازم خود می باشد. لذا باید برنامه ریزان و مسئولان قبل از انکه دیر شود با تدوین دکترین تعیم و تربیت عقلانی اموزش و پرورش را به مسیر اصلی و اثربخش خود بازگرداند.

۳-    عدم توجه به تامین منابع مالی دستگاه تعلیم و تربیت به ویژه اموزش و پرورش از چالشهای جدی است که متاسفانه از سوی مجلس و دولت عزمی در جهت اصلاح و بهبود آن دیده نمی شود. و امروز ارتقا وضعیت معیشتی فرهنگیان شاغل به انتظار آنان از حذف زیر خط فقر تقلیل پیدا کرده و برای بازنشستگان فرهنگی این موضوع به یک آرزو مبدل گردیده است. برای برون رفت در مرحله نخست حاکمیت باید قبل از شعار و ندای اصلاح در پی عمل موثر باشد و در کنار اولویت بخشی به منافع ملی، حقوق معلمان را در صدر اولویت های خود قرار داده و به جای برخورد با فعالین صنفی جامعه فرهنگی به نظرات و مطالبه آنان همت گمارد.

۴-  آموزش و پرورش ما درگیر مسئله مهمی بنام کالایی شدن آموزش است. موسسات و افراد زیادی در خارج از بدنه رسمی نظام اموزشی ما فعال اند و به ارائه خدمات آموزشی می پردازند. من بر خلاف برخی، اشکال را در جایی غیر از نظارتِ کمِ وزارت آموزش و پرورش می بینم. معتقدم کیفیت ارائه محصول اموزشی توسط وزارت مربوطه، باید متحول شده و در یک فضای آزاد رقابتی، کالایی بهتر از وعده های دروغین برخی سودجویان ارائه شود. آنجاست که می توان به نظام آموزشی کشور بالید و دانش آموز را تحت مدیریت واحده وزارت آموزش و پرورش تربیت کرد.

اما در پایان این بخش از عرایضم از همه معلمان همشهری ام، همه آنهایی که با رنج و مشقت، در نظام آموزشی با کمترین امکانات ، عمر خود را صرف تعلیم فرزندان این شهر می کنند، تشکر می کنم و آرزوی بهترین ها را برایشان دارم.

***

بخش دوم سخنم را با کلام خداوند آغاز می‌کنم. این بهترین سرآغاز ممکن است: «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. وَالَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَاَقَامُوا الصَّلَاهَ وَاَمْرُهُمْ شُورَی بَیْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ». آیه ۳۸ از سوره «شوری» را قرائت کردم؛ آیه‌ای که به قطع و یقین ما را به «مشورت» توصیه کرده است. این ابتدای سخن خود، می‌خواهم از «شورا» بگویم، نه از خود و همکاران خود در شورای پنجم. نهادی که کلیت مفهوم آن به ذائقه بعضی، از روی آگاهی یا شاید عدم آگاهی، خوش نمی‌آید.

فصل هفتم قانون اساسی، به روشنی بر جایگاه شورا تاکید کرده و آنقدر واضح و بَیِّن است که نیازی به بیان واضحات نمی بینم. یادم نمی‌رود؛ نه من که عضو شورای اول شهر مشهد بودم که هم نسلان من هم به خوبی بیاد دارند که در سال ۷۷ که اولین انتخابات شورای های اسلامی شهر و روستا برگزار شد، چه هجمه‌هایی علیه این نهاد تقنینی و نظارتی در مدیریت شهری انجام شد. اگر نبود اراده دولت اصلاحات در آن دوران و همچنین حمایت رهبر معظم انقلاب در آن مقطع از نهاد شوراها تبعاً، امروز شاهد ۲۰ ساله شدن نهاد شورا در جمهوری اسلامی نبودیم.

شوراها، یکی از دموکراتیک‌ترین نهادهای نظام ماست. منتخبین مردم در شوراها، نزدیک‎ترین منتخبین به مردم در شهرها و روستاها هستند. افتخار نظام به شوراها به این است که از دل مردم برخاسته‌اند و چون مرجع «احراز عدم صلاحیت کاندیداها»، مراجع قانونی است، افراد منتخب، به گفتمان و رفتار مردم، نزدیک‌ است و از سلایق سیاسی مختلف در این نهاد حضور دارند.

اما متاسفانه امروز نظام شورایی تحت فشار و حمله اقلیتی تمامیت خواه قرار گرفته است آنان که در ۲۹  اردیبهشت ۹۶ پاسخ محکمی از مردم دریافت کردند، هدف این حملات ناکارآمد نشان دادن نظام شورایی است.

عده ای با محدود سازی اختیارات و وظایف قانونی تلاش دارند شورا ها را ناکارآمد و بی اثر نشان دهند و عده ای دیگر با بزرگ نمایی خطاهای اقلیتی اندک ( که در تمام ادوار نظام شورایی بوده و خواهد بود ) در جمع بزرگ بیش از ۲۰۰ هزار نفره نظام شورایی تلاش دارند امید و ایمان مردم به منتخبانشان را نابود کنند.

جالب توجه اینکه یک جریان سیاسی خاص در کشور در زمان دولت اصلاحات و در نیمه دوم دهه ۷۰، به صراحت و با هجمه های فیزیکی و رسانه ای، در برابر تشکیل نهاد شورا ایستادند. با هر بهانه ای در دور اول شوراها به این نهاد تاختند و انتقاد کردند. اما همان ها از دوره دوم شورا، به طور ویژه در شهر مشهد به صورت یکدست وارد شورای شهر شده و ۱۴سال، به صورت مستمر و بی وقفه، مدیریت شهر مشهد را بر عهده داشتند. این وضعیت به طور تقریبی در تهران و سایر کلانشهرها نیز برقرار بوده. حال سوال است که اگر شورا، نهاد ناکارآمدی است چرا وارد آن شدید و اگر مفید است چرا در ابتدا در برابر تاسیس آن، و اکنون در برابر آن موضع مخالفت و تضیف آن را دارید؟ این تناقض چگونه حل شدنی است؟

لازم می دانم بر این نکته مهم تاکید کنم و آن مدیریت یکپارچه شهری است. قانون اساسی ما، از فرازهای روشن و بلند نظام جمهوری اسلامی ست. نویسندگان آن و پیشینیان ما نیز آن را به درستی به رشته تحریر در آورده اند. اما با وجود حملاتی که به نظام شورایی می شود، نیاز شدیدی به مدیریت یکپارچه در شهرها احساس می شود. اصل یک صدم قانون اساسی می گوید: « برای‏ پیشبرد سریع برنامه‏ های‏ اجتماعی‏، اقتصادی‏، عمرانی‏، بهداشتی‏، فرهنگی‏، آموزشی‏ و سایر امور رفاهی‏ از طریق‏ همکاری‏ مردم‏ با توجه‏ به‏ مقتضیات‏ محلی‏، اداره‏ امور هر روستا، بخش‏، شهر، شهرستان‏ یا استان‏ با نظارت‏ شورایی‏ به‏ نام‏ شورای‏ ده‏، بخش‏، شهر، شهرستان‏ یا استان‏ صورت‏ می‏ گیرد که‏ اعضاءی‏ آن‏ را مردم‏ همان‏ محل‏ انتخاب‏ می‏ کنند.»

مدیریت اقتصاد شهر، فرهنگ شهر، بهداشت شهرّ محیط زیست و گردشگری و چندین حوزه دیگر، چندپاره است. نظارت بر مدیریت کلیه ارکان شهر، باید در اختیار شوراها باشد. در بسیاری از کشورها، شهردار، مدیر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... شهر است. در حالیکه امروزه مدیریت شهری را به مدیریت حوزه خدمات شهری، و زیباسازی شهری، و ساخت و ساز تقلیل داده ایم. باید تلاش کنیم ظرفیت های مغفول مانده قانون اساسی باید احیا شده و اگر نیاز به تقنینات جدید است، اقدامات لازم صورت گیرد.

***

بگذریم و اما بحث سوم.

ما در شرایط پایدار و مناسبی، شور را تحویل نگرفتیم. ۱۴ سال مدیریت شهری، در اختیار یک جناح بود. ۱۴ سال، عمری است. می‌توان در این دوران یک شهر را ساخت. ساختار گسترده یک نهاد عمومی را کوچکتر کرد، مخارج آن را کمتر کرد، تجلی حضور شهروندان را در مدیریت شهر، پررنگ‌تر کرد. اما واقعا چنین اتفاقی افتاده است؟ از همه افراد متخصص و چهره های منصف دعوت می کنم وضعیت شهرداری و شورای اسلامی شهر مشهد را درآغاز و پایان دوره اول شورا با وضعیت شهرداری و شورا در سه بعد از آن و زمان تحویل به لیست امید در سال ۹۶ مقایسه کنند. آنها بگویند ما به لحاظ اقتصادی، عمرانی، منابع انسانی، درآمدی و غیره در حوزه شهری، چه تحویل دادیم و چه تحویل گرفتیم

حال با چنین وضعیتی، برخی منتسبین به مدیریت سابق شورا و شهرداری، در فضای رسانه ای ، اعتراضاتی به سبک بهانه‌جویانه به شورا و شهرداری فعلی مطرح می‌کنند. این داغ را به کجا بریم که فردی که باید خود، پاسخگوی کارنامه و عملکرد خود باشد، امروز مدعی شده. هیچ کس متعرض چنین افرادی نمی‌شود. در دوران آنها که ما هیچ رسانه‌ای نداشتیم. فضای رسانه ای هم کاملا در اختیار آنها قرار داشت .

اما ما چه کرده‌ایم: از مهمترین مسئله یعنی بودجه آغاز می‌کنم. در سال ۹۲، بودجه شهرداری مشهد ۹۵۳۴ میلیارد تومان تصویب شده بود. حال ببینید تورم در سال‌های ۹۲ تا ۹۷ چگونه بوده:

باورکردنی نیست که وقتی شاخص قیمت مصرف‌کننده یعنی معیار محاسبه تورم طبق گزارش بانک مرکزی، از سال ۹۲ تا مرداد ۹۷ به میزان ۸۹ درصد رشد کرده، بودجه امسال شهرداری با وجود تورم ۸۸ درصدی قیمت‌ها طی ۵ سال گذشته، ۱۸ درصد کاهش یافته. یعنی ما با وجود گذشت ۵ سال از سال ۹۲ و گرانی‌هایی که همیشه داشته‌ایم، باید شهر را ۱۸ درصد ارزان‌تر از سال ۹۲ و حتی ۲۳ درصد، ارزان‌تر از سال ۹۵ مدیریت کنیم. اگر می‌شود با چنین بودجه‌ای شهرداری را مدیریت کرد، چرا عزیزانی که در دوره گذشته، مدیریت شهری را بر عهده داشتند حاضر نشدند با بودجه‌ای مثل بودجه امسال ما، شهر را با هزینه ای کمتر و ارزان تر اداره کنند؟ حال فکر کنید که ما باید شهر را با بودجه‌ای مدیریت کنیم که بر اساس دلار ۴۰۰۰ تومانی بسته شده. در حالیکه امروز نرخ دلار در بازار آزاد، چیزی حدود ۱۴۵۰۰ تومان مبادله است. یعنی بودجه ما اگر سه برابر شود، تازه می‌شود بودجه واقعی ما در نیمه دوم سال ۹۷. می‌خواهم شهروندان عزیز ما بدانند که در دوره مدیریت اصلا‌ح‌طلبان بر شهر مشهد، چه وضعیتی به لحاظ مالی حاکم است و در چه شرایط انقباضی قرار داریم.

در پایان عرایضم، چند گزاره کوتاه درباه کارنامه یک سال گذشته مدیریت شهری مشهد به سمع‌تان می‌رسانم.

-         در سال اول شورای پنجم ۴۴۸ میلیارد تومان از مطالبات معوق پیمانکاران پرداخت شده است.

-         در سال اول شورای پنجم ۵۸۰ میلیارد تومان از مطالبات دولتی از دولت اخذ شده است ه نسبت به سال قبل ۳۴۰% رشد داشته است.

-         در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۷  مبلغ ۲۳۹ میلیارد تومان از مطالبات معوق پیمانکاران پرداخت شده است.

-         در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۷ تمرکز بر پرداخت بدهی های کوتاه مدت بانکی بوده است و ۴۹% بدهی های کوتاه مدت بانکی پرداخت شده است.

-         سهم درامدهای پایدار در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۶ به میزان ۶ درصد رشد داشته است.

-         در زمان آغاز به کار شورای پنجم تحقق روزشمار درامد ۴۲% بوده است که در پایان سال ۹۶ به ۷۶% افزایش یافت. در تاریخ ۳۱/۶/۹۶ معادل ۶۶% می باشد.

-         تنها شهری که در سال گذشته (۱۳۹۶) موفق به انتشار اوراق مشارکت شدشهر مشهد بوده است.

-         میزان رضایت کارکنان از خدمات رفاهی طی یک سال گذشته از ۶۲% به ۸۴% رسیده است.

-         در ۳۵% ردیف های هزینه ای در عملکرد یکساله گذشته صرفه‌جوئی صورت پذیرفته است که معادل ۷% بودجه می باشد. اسن امر از طریق اصلاح فرایندها، شفافیت د ربرگزاری مناقصات، استفاده از راهکارهای پیشنهادی کارکنان و شهروندان و دقت در رسیدگی به اسناد هزینه ای و صورت وضعیت ها بوده است.

-         ارائه بودجه، تصویب بودجه و برگزاری مجامع شرکتها و شورای سازمانها کاملا در زمان مقرر انجام شده است.

-         ساختار سازمانی، ساختار منطقه بندی جدید و نقشه راه اصلاح منابع انسانی در فرایند اجرایی قرار گرفته است.

در پایان امیدوارم با وحدت و یکپارچگی در قول و عمل، مشهد را آن طور که برازنده صاحب شهر، امام هشتم‌مان و شهروندان آن است، بسازیم. ما که به عنوان اعضای شورا در یک دوره ۴ ساله توسط مردم مشهد انتخاب شده‌ایم، متعهدیم که با تمام توان‌مان، برای شهر علی‌بن موسی‌الرضا (ع) تلاش کنیم.

این را باید تمام جریان‌های سیاسی شهر بپذیرند که مدیریت شهر بزرگ مشهد نیاز به نقد بی‌مهابا و بهانه‌گیری‌های حاشیه‌ساز ندارد. بلکه نقد همراه با راه حل است که ما را به سرمنزل مقصود می‌رساند.

والسلام