ارتباط با دانشگاه‌ها براي بكارگيري نيروهاي متخصص/هزينه 5 ميلياردي براي نگهداري مترو
فرهنگسازي نقش به سزايي در افزايش ايجاد انگيزه در بين شهروندان براي استفاده از حمل و نقل پاك داشته است، مترو يكي از گزينه‌هاي شاخص در اين ميان است كه مديران شهري تلاش بسياري براي جذب شهروندان انجام داده به طوري كه تعداد مسافران آن از يك هزار نفر در زمان بهره‌برداري، امروز به 80 هزار نفر رسيده است.
امروز نيروهاي بخش بهره‌برداري مترو 24 ساعته و در سه شيفت كاري تمام تلاش خود را به كار گرفته‌اند تا شهروندان سفرهاي روزانه خود را در نهايت آرامش و آسايش با اين وسيله ايمن، ارزان و پاك انجام دهند البته حساسيت كار در اين بخش بسيار بالاست به طوري كه بايد ارتباطي با دانشگاه‌ها وجود داشته باشد تا نيروهاي متخصص و مورد نياز، با آنچه در بخش بهره‌برداري مترو مي‌گذرد، آشنا شوند زيرا در غير اين صورت نمي‌توان اميد داشت كه دانشجويان پس از فارغ التحصيلي در بخش بهره‌برداري مشغول فعاليت شوند.
در ارتباط با اهميت استفاده از نيروهاي دانشگاهي، تجربيات خط يك، برنامه‌ريزي براي افزايش رام‌هاي خط يك، راهكارهايي براي افزايش ايجاد انگيزه در شهروندان براي استفاده از حمل ونقل عمومي و ... گفت و گويي را با «عليرضا فاتحي» مديرعامل شركت مترو منطقه اصفهان انجام داده‌ايم كه مشروح آن را در ادامه مي‌خوانيد:
باتوجه به گذشت چهار سال از بهره‌برداري خط يك مترو، در اين مدت با چه مشكلاتي رو به رو بوديد كه مي توان از آنها به عنوان تجربه در خط دو مترو استفاده كرد؟
بهره‌برداري در كشور يك كار جديدي است كه مشكلات خاص خود را دارد، بهره برداري مثل جريان رودخانه است كه به طور مستمر در حال حركت است و البته نيروهايي كه در اين مجموعه كار مي‌كنند بايد به لحظه تصميم‌گيري و اقدامات لازم را در ارتباط با مسايل مختلف انجام دهند.
24 مهرماه 94 نخستين روزي بود كه بهره‌برداري از فاز نخست سيستم حمل ونقل ريلي درون شهري از ايستگاه قدس واقع در عاشق آباد تا ايستگاه شهدا با حضور «رحماني فضلي» وزير وقت كشور آغاز شد.
فاز دوم خط يك مترو از ايستگاه شهدا تا ايستگاه تختي سال 95 توسط «اسحاق جهانگيري» معاون اول رييس جمهور افتتاح شد و فاز بعدي تا ايستگاه آزادي مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
اسفندماه 96 آخرين فاز خط يك مترو حدفاصل ايستگاه آزادي تا صفه يا ايستگاه دفاع مقدس 29 اسفند 96 افتتاح و خط 20 كيلومتري تكميل شد و مورد استفاده مردم قرار گرفت.
به تدريج زمان فعاليت مترو اضافه شد تا اينكه در حال حاضر مترو هر روز از ساعت 6:30 صبح از ايستگاه‌هاي قدس و دفاع مقدس فعاليت خود را آغاز و تا ساعت 21 و 30 دقيقه نسبت به جابه جايي شهروندان اقدام مي‌كند، البته زمان فعاليت نيروهاي بهره‌برداري هر روز از ساعت 5 صبح تا ساعت 22 و 30 دقيقه است.
بهره‌برداري از متروي اصفهان با همكاري متروي تهران انجام شد و تجربياتي كه در اين راستا به دست آورديم بسيار خوب بود و مي توان گفت تجربيات خط يك بي شك براي خط دو قابل استفاده است.
البته شايد اين موضوع بسيار مهم باشد كه برخي نيروها را بايد قبل از بهره‌برداري از مترو بكارگيري مي‌كرديم؛ به عنوان مثال راهبران قطار يكسال نياز به گذراندن دوره‌هاي آموزشي در شهرهاي تهران يا مشهد داشتند، از اين رو بهتر است براي خط دوم زودتر پيش‌بيني اين مسايل را انجام دهيم.
تخصص‌هاي مورد نياز ما در رشته هاي دانشگاهي نيست و اكثر دانشجوياني كه به كارگيري مي شوند، فارغ‌التحصيلان رشته هاي برق و مكانيك هستند، در حالي كه در دنيا شركت‌هاي مترو نيروهاي مورد نياز خود را قبل از بهره برداري از دانشكده‌هاي مختلف به كار مي‌گيرند و به عنوان كارآموز يكسال در مجموعه فعاليت مي‌كنند.
به اين اعتقاد رسيده‌ايم كه بايد ارتباطي با دانشگاه‌ها به خصوص دانشگاه صنعتي داشته باشيم تا نيروهاي متخصص و مورد نياز، با آنچه در بخش بهره برداري مترو مي‌گذرد، آشنا شوند زيرا در غير اين صورت نمي‌توان اميد داشت كه دانشجويان پس از فارغ التحصيلي در بخش بهره‌برداري مشغول فعاليت شوند.
همچنين جمع آوري اطلاعات، آرشيو غني و مداركي كه از قسمت ساخت بايد دريافت شود را از روز اول بايد انجام دهيم و كاركنان حداقل دو سال قبل از بهره برداري آموزش هاي لازم را ببينند. بخش بهره‌برداري مترو سال 88 فعاليت خود را آغاز و تعداد محدودي نيرو استخدام كرد و در ادامه سال 92 راهبران قطار را استخدام كرديم تا يكسال در تهران آموزش ببينند و سپس فعاليت خود را آغاز كنند.
نيروهاي جذب شده در خط دو مترو بايد آموزش‌هاي تكميلي را همراه با نيروهاي باسابقه بگذرانند؛ در دنيا رسم است كه در هنگام مرحله فونداسيون اعلام مي كنند كه بهره‌برداري آغاز شده است و ما نيز بايد چنين ديدگاهي داشته باشيم تا بتوانيم با آمادگي هر چه تمام‌تر ارايه خدمت كنيم.
طرحي در شهرهاي جهان مطالعه يا مشاهده كرده‌ايد كه بتوان در متروي اصفهان از آن استفاده كرد؟
اين سيستم بيشتر در كشورهاي اروپايي با هدف كاهش آلايندگي در شهرها استفاده شده و با كمبود تعداد پاركينگ در مركز شهرها مردم را براي صرفه جويي در وقت و هزينه مجبور به استفاده از حمل ونقل عمومي كرده‌اند، ضمن اينكه پيش نيازها را نيز مورد توجه قرار داداند، همچنين با تخصيص عوارض مختلف بر خودروها و كمك به پايين نگه داشتن هزينه هاي استفاده از سيستم حمل ونقل ريلي، انگيزه لازم براي استفاده مردم از مترو را فراهم كرده اند، اما در كشور ما اين اقدامات انجام نشده و نمي توان هدايت هاي اجباري انجام داد.
در شهر پاريس مي‌توان به تمام نقاط شهر ارزان و سريع با حمل ونقل عمومي سفر كرد زيرا در غير اينصورت هزينه‌هاي سفر براي شهروندان تا 10 برابر افزايش مي يابد.
تجربه نيروي انساني چه ميزان در قسمت فني تاثير خواهد داشت؟
هنوز در بعضي شهرها با 10 سال سابقه به سختي برخي امور در بخش بهره برداري مترو انجام مي‌شود زيرا يك صنعت نو است. در ايران نيز تجربه فعاليت در بخش بهره برداري مترو كم است و نكته ديگر اينكه هنوز برخي تجهيزات وابسته به خارج است؛ از اين رو نيروهاي بهره برداري اگر تجربه كافي را نداشته باشند، كارآيي لازم را نخواهند داشت.
هر تصميم اشتباه نيروهاي انساني در بخش بهره برداري مترو مي‌تواند ميلياردها تومان خسارت بر جاي گذارد؛ به عنوان مثال در حادثه آبگرفتگي تونل متروي تهران، كسي كه آن روز در مركز فرمان حضور داشت، نقش عمده و اساسي در كاهش خسارات داشت، او با استفاده از تجربه ايستگاه را تعطيل، قطار را متوقف و اعلام كرد كه مردم بايد از مترو خارج شوند و همين موضوع باعث شد عليرغم خسارت سنگين به مترو، از كشته شدن ده‌ها نفر جلوگيري كند زيرا وقتي آب در تونل وارد شد كسي در تونل نبود.
استفاده از پتانسيل دانشگاه‌ها چه ميزان موثر است؟
ارتباط با دانشگاه‌ها براي تربيت نيروهاي متخصص بسيار حائز اهميت است، در بسياري از رشته‌ها همچون رشته حسابداري اگر دانشجو دوره كارآموزي را پشت سر بگذارد هنگام اشتغال بازدهي مطلوب‌تري خواهد داشت.
معتقديم بايد ارتباط آموزشي با دانشگاه‌ها داشته باشيم؛ سالانه 20 تا 30 نفر دانشجوي سال سوم دانشگاه در رشته برق و مكانيك مي‌توانند به مدت سه تا چهارماه در كارگاه‌ها و ايستگاه‌هاي مترو حضور يابند تا بدانند پس از فارغ التحصيلي مي‌خواهند چه فعاليتي داشته باشند.
بي‌شك اساتيد حاضر مي‌توانند به خوبي سؤالات دانشجويان را پاسخ دهند، حتي اين مسايل مي‌تواند موضوع پايان‌نامه آنها باشد و بعد جذب محيط هاي كار شوند.
در حال حاضر چه تعداد رام در خط يك مترو فعال است؟
در حال حاضر 12 رام قطار يا 60 دستگاه واگن در خط يك متروي اصفهان فعال است و تا پايان سال‌جاري دو رام ديگر به آنها اضافه خواهد شد البته مي‌توانيم چهار رام ديگر را نيز اضافه كنيم، اما تحقق آن بستگي به تامين منابع مالي مورد نياز دارد كه شهرداري اصفهان انجام مي‌دهد.
دو رام قطار وزرات كشور خريداري كرده و در حال مونتاژ در يكي از شركت‌هاي ايراني است و تا پايان سال به متروي اصفهان اضافه مي‌شود.
هزينه‌هاي نگهداري مترو چقدر است؟
غير از هزينه‌هاي سرمايه اي، بايد ماهانه حدود پنج ميلياد تومان هزينه بابت حقوق و امور مختلف به پيمانكاران پرداخت شود، از اين رو انتظار مي‌رود شهروندان براي كاهش ترافيك، هزينه‌ها و كمك به كاهش آلودگي هوا براي انجام سفرهاي درون شهري خود از اين وسيله پاك استفاده كنند.
چه تعداد نيرو مشغول فعاليت هستند؟
بر اساسي استانداردها هر كيلومتر مترو براي 50 نفر اشتغالزايي مي‌كند، اما در حال حاضر غير از پيمانكار 550 نفر در بخش حفاظت و بخش‌هاي مسافري، نگهداري و تعميرات مشغول به كار هستند كه امكان دارد به تدريج بر تعداد نيروها افزوده شود.
امسال قيمت بليت مترو افزايش پيدا خواهد كرد؟
در سال جاري تصميمي براي افزايش قيمت بليت مترو ندايم، اما سال آينده بستگي به نظر شوراي شهر و شهرداري افزايش پيدا مي كند؛ در اين ارتباط ما پيشنهاد دهنده هستيم و پذيرش آن بستگي به تصميم شهرداري و شوراي شهر دارد.
ساعت فعاليت مترو در فصل پاييز چگونه است؟
پيرو درخواست‌هاي مردمي براي تغيير ساعت مترو، از روز 21 مهرماه سال جاري قطارها در خط يك متروي اصفهان از پايانه صفه و عاشق آباد از ساعت 6:10 صبح حركت و تا ساعت 21:30 به شهروندان خدمت‌رساني خواهد كرد.
البته فعاليت نيروهاي بخش بهره‌برداري 24 ساعته و در سه شيفت كاري است و آنها كار پُر استرسي را تجربه مي‌كنند.
هر روز صبح رأس ساعت پنج بايد برق مترو وصل شود، اگر كليد زده نشود، بهره‌برداري متوقف مي شود و قطار نمي‌تواند از قدس به دفاع مقدس حركت كند.
اگر چك و كنترل روزانه و مستمر انجام نشود و سپتينگ در ايستگاه سرريز شود، سرويس‌دهي با اختلال مواجه مي‌شود؛ از اين رو بايد گفت فشار و استرس كار براي تمام نيروهاي مترو است، مجموعه‌اي كه در مركز فرمان هستند بايد مدبّرانه فعاليت داشته باشند.
با توجه به قطعي برق در مترو كه آذرماه سال گذشته اتفاق افتاد و حوادثي از اين قبيل چه تدابيري انديشيده شده تا شاهد اين گونه حوادث نباشيم؟
از سال 94 تاكنون تنها يكبار قطعي برق در مترو به دليل مشكلي كه در سيستم برق منطقه‌اي ايجاد شد، اتفاق افتاد كه البته علت آن در اختيار ما نبود.
برق اضطراري را تنها مي توانيم براي خروج شهروندان از مترو تامين كنيم، زيرا براي جايگزيني برق قطع شده، قطعا برق اضطراري جوابگو نخواهد بود، البته در حال حاضر تمام ايستگاه‌هاي خط يك متروي اصفهان برق اضطراري دارد.
شرايط آسانسورهاي ايستگاه‌هاي خط يك چگونه است؟
تمام آسانسورها استاندارد است، اما الزام است كه در فواصل زماني مشخص بازهم به تاييد استاندارد برسد.
روزانه چه تعداد از شهروندان سفرهاي درون شهري خود را با مترو انجام مي دهند؟
روزانه بين 75 تا 80 هزار نفر از مترو استفاده مي كنند، البته اينطور نيست كه اگر خط دو راه اندازي شود 80 هزار نفر به تعداد مسافران مترو اضافه شود بلكه پيش بيني شده با تكميل و بهره برداري از خط دو 400 هزار نفر در روز از مترو استفاده كنند زيرا نقاط دسترسي با توجه به تلاقي خط يك و دو مترو در ايستگاه امام حسين(ع)، استفاده كنند.
با توجه به فرهنگسازي انجام شده امكان افزايش اين آمار وجود دارد؟
مسافران مترو از روزي 1000 نفر آغاز شده و حالا به تعداد 80 هزار نفر در روز افزايش يافته، پيش‌بيني مي كنيم باز هم بر اين تعداد افزوده شود، هر چند شهر بايد داراي شبكه حمل ونقل عمومي باشد تا امكان استفاده براي عموم شهروندان فراهم شود.
چه طرح‌هاي ويژه اي براي افزايش ايجاد انگيزه شهروندان ارايه شده است؟
طرح هاي خوبي براي افزايش انگيزه شهروندان در بعضي كلانشهرها ارايه مي‌شود و تخفيف‌هايي براي سالمندان و دانش آموزان در نظر گرفته مي‌شود مثل تهران كه در حال حاضر با هفت خط مترو مي‌تواند در بخش‌هاي مختلف طرح‌هاي متعددي را اجرا كند.
ارايه طرح‌هاي مختلف بستگي به نظر مديريت شهري دارد، البته بايد دو خط مترو راه اندازي شود تا بتوان طرح‌هاي تشويقي را براي افزايش انگيزه شهروندان جهت استفاده از مترو پياده سازي كرد البته جلسه‌اي را با كميته فرهنگ شهروندي برگزار كرده و در صدد تمهيداتي براي افزايش انگيزه و اطلاع رساني جهت استفاده از مترو با استفاده از تابلوهاي شهروندي هستيم.
نظرات