زریبار؛ سرگردان در میان تالاب یا دریاچه
درحالیکه در جریان سفر اول دولت به استان کردستان قرار بود دریاچه زریبار به عنوان تالاب در کنوانسیون رامسر به ثبت جهانی برسد اما به رغم گذشت پنج سال از این وعده زریبار همچنان در میان دریاچه یا تالاب بودن سرگردان و بلاتکلیف است.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) در جریان دور اول سفر دولت به استان کردستان مصوب شد که دریاچه زریبار مریوان در راستای حفاظت هرچه بهتر و اعمال مدیریت مناسب و واحد در کنوانسیون رامسر به عنوان تالاب به ثبت بین المللی برسد که علیرغم گذشت پنج سال از این موضوع تاکنون این وعده عملیاتی نشده است و زریبار همچنان دست به دست در میان دستگاه ها و سازمان های دولتی می چرخد.
دریاچه زریبار به عنوان یکی از ویژگی های منحصر به فرد طبیعی و جغرافیایی در شهرستان مریوان قرار گرفته است که هرچند این جاذبه گردشگری و توریستی همواره در میان سخنرانی های مسئولان استانی و کشوری از آن یاد شده و مورد توجه قرار می گیرد ولی در عمل خبری از مدیریت مناسب و یکپارچه آن در میان نیست و مدیران دستگاه های مختلف دولتی یکی پس از دیگری می آیند و می روند و زریبار همچنان با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کند.
در جریان دور اول سفر هیئت دولت به استان کردستان در آبان ماه سال ۸۵ مصوب شد که مستندات و مدارک لازم برای ثبت دریاچه زریبار به عنوان تالاب در کنوانسیون رامسر اجرایی شود و هرچند که مسئولان سازمان محیط زیست کشور و استان هر بار از ثبت این اثر در کنواسیون رامسر خبر می دادند اما تاکنون این وعده جنبه عملیاتی به خود نگرفته است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کردستان در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آخرین وضعیت ثبت جهانی زریبار عنوان کرد: پرونده ثبت جهانی زریبار به عنوان یک تالاب طی چند سال اخیر مطرح بوده و هم اکنون نیز در دست اجراست ولی متاسفانه تا این لحظه این وعده عملیاتی نشده است.
ناصح قادری بیان کرد: مستندات و مدارک مورد نیاز از چند سال گذشته تاکنون در اختیار دبیرخانه کنوانسیون رامسر قرار گرفته است ولی تا این لحظه هیچگونه خبری مبنی بر موافقت اعضای این کنواسیون با ثبت جهانی زریبار اعلام نشده است و محیط زیست استان تلاش خواهد کرد که این مهم در کمترین زمان ممکن اجرایی شود.
وی گفت: ثبت جهانی این اثر باعث می شود که نحوه مدیریت و حفاظت از آن تغییر کرده و در نتیجه از اعمال مدیریت های چندگانه در آن جلوگیری شود و اداره کل محیط زیست امیدوار است که ثبت جهانی زریبار در کمترین زمان ممکن جنبه عملیاتی به خود گیرد.
در حالی مدیرکل فعلی محیط زیست استان کردستان از عدم ثبت جهانی زریبار خبر می دهد که خیرالله مرادی مدیرکل سابق این اداره کل همواره در سخنان خود از سال ۸۵ و زمان تصدی در این مسئولیت خبر از قطعی شدن ثبت جهانی زریبار به عنوان تالاب در کنوانسیون رامسر را مطرح می کرد.
خیرالله مرادی هر بار وعده پایان سال آینده را برای ثبت جهانی زریبار مطرح می کرد و البته وی همواره میزان اجرایی شدن مصوبات سفر استانی دولت در حوزه محیط زیست را ۱۰۰ درصد اعلام می کرد این در حالی است که علیرغم گذشت پنج سال از این موضوع تاکنون یکی از مهمترین مصوبات سفر دور اول دولت به کردستان جنبه عملیاتی به خود نگرفته و همچنان در حد چند پاراگراف بر روی کاغذهای سربرگ دار ریاست جمهوری با امضای پرویز داوودی معاون وقت رئیس جمهور باقی مانده است.
در حالی داستان ثبت جهانی دریاچه زریبار همچنان ادامه دارد که طی چند سال اخیر سازمان های غیردولتی و مردمی فعال در حوزه محیط زیست بارها نسبت به وضعیت این اثر ارزشمند طبیعی اظهار نگرانی کرده و هر بار با انتشار بیانیه های مختلف نسبت به وضعیت این دریاچه هشدار داده اند که البته تاکنون تمام این هشدارها نیز باعث نشده است تا مسئولان به صورتی ویژه تر وضعیت زریبار را مورد توجه قرار دهند.
در کنار داستان ادامه دار وضعیت ثبت جهانی دریاچه زریبار دعوای دستگاه های دولتی نیز در خصوص اعمال مدیریت بر این اثر طبیعی همچنان ادامه دارد و در حال حاضر دستگاه های مختلفی از جمله محیط زیست کردستان، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استانداری، فرمانداری، شهرداری و اعضای شورای اسلامی شهر و حتی سازمان جهاد کشاورزی نیز خود را به نوعی متولی اصلی دریاچه زریبار می دانند.
رشد نیزارهای در دریاچه زریبار مریوان در حال افزایش است
اعمال مدیریت های چندگانه در زریبار در حالی همچنان ادامه دارد که وضعیت کنونی این دریاچه به هیچ عنوان مناسب و مساعد نیست و با گذشت زمان هر ساله از میزان آب آن کاسته می شود و زندگی جانداران آن نیز در معرض تهدید و خطر جدی قرار گرفته است و البته در این میان به غیر از حرف، کسی به فکر راه چاره هم نیست.
ورود فاضلاب بخشی از شهر مریوان و بیش از ۱۷ روستای اطراف به داخل دریاچه، رشد بی رویه نیزارها های روی آب، انجام عملیات عمرانی از جمله جاده سازی در نزدیکی دریاچه، نزدیک شدن بیش از حد ساخت و سازهای شهری به محوطه آن و نبود مدیریت واحد از جمله دیگر مسائلی است که به شدت حیات زریبار و تمام موجودات زنده در این محل را تهدید می کنند.
مساحت دریاچه زریبار سه هزار و ۲۹۲ هکتار است که تاکنون ۹۷ گونه پرنده، ۳۲ پستاندار، ۱۳ خزنده، ۱۱ گونه ماهی و ۱۰۰ گونه گیاهی در آن شناسایی و ثبت شده است.
"کنوانسیون رامسر" قدیمی ترین معاهده بین المللی با تاکید بر حفاظت از طبیعت در جهان است و آغاز آن در دوم ماه فوریه ۱۹۷۱ ( ۱۳ بهمن ۱۳۴۹) در شهر ایرانی رامسر بوده که کنوانسیون، نام خود را از این شهر اقتباس کرده است.
این معاهده ۱۵۸ کشور عضو را ملزم به تعیین و حفظ تالاب های با اهمیت بین المللی و تشویق به استفاده خردمندانه از آنها می کند و گرچه نام رسمی کنوانسیون “کنوانسیون تالابهای بین المللی به ویژه به عنوان زیستگاه پرندگان آبزی“ یا به اختصار کنوانسیـون تالابهـا نوشتـه می شـود، ولی به طور معمول به “کنوانسیون رامسر“ شهرت دارد.
این کنوانسیون بر حفاظت و بهره برداری معقول از تالاب ها به خصوص در جهت فراهم ساختن زیستگاهی برای پرندگان آبزی تأکید می کند. طی گذشت سالها، کنوانسیون، گستره نگرش خود را چنان افزایش داده که تمام ابعاد حفاظت و بهره برداری معقول و پایدار از تالابها را در بر می گیرد و تالابها را در زمره اکوسیستم هایی می داند که در حفاظت از تنوع زیستی و رفاه جامعه بشری اهمیت فوق العاده ای دارند و به همین دلیل بعدها کنوانسیون نام خود را به "کنوانسیون حفاظت از تالابها" تغییر داد.
تسریع در ثبت جهانی دریاچه زریبار و لزوم اعمال مدیریت واحد و یکپارچه از جمله نیازهای اولیه برای این اثر طبیعی است تا بعد از اجرایی شدن این مهم زمینه برای توسعه و تقویت فعالیت های گردشگری و جذب توریسم فراهم شود تا مردم شهر مرزنشین مریوان بتوانند از نتایج آن بهره مند شوند.
نظرات