نقاشی بر دیوارهای دل‌مرده شهر
در نگاه کارشناسان، زیبایی شهر و منظر شهری، یکی از اولویت‌های مهم در کلان‌شهرها برای افزایش بهره‌وری نیروی انسانی نزد شهروندان محسوب می‌شود، موضوعی که طی دهه اخیر در جهان مطرح و دنبال شد و اکنون شیراز و مدیریت شهرداری به آن بها داده و با طرح نقاشی‌هایی بر برخی دیوارها، اولین گام را برای آنکه دیگر دیوارها دلگیر نباشند، برداشته است.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) از شیراز، نقاشی دیواری اکنون جایگاه قانونی دارد، جایگاهی که در مصوبه سال ۸۷ شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، به تصویب رسید و پس از آن برای تمام استانداران ارسال شد تا روند اجرایی در پیش گرفته شود، اگرچه شیراز سه سال بعد از این مصوبه گام اول را رسما برداشته، اما باید با نگاهی دقیق به تجارب دیگر کشورها و استفاده از نظرات کارشناسی خصوصا نظرات متخصصان جوان معماری شهری، گام‌های بعدی را فراتر از گام اول برداشت، گامی که شیراز را در صدر نگاه‌ها قرار خواهد داد.
شورای عالی شهرسازی ایران بعد از آنکه طرح‌های پیشنهادی وزارت مسکن و شهرسازی را در خصوص " ضوابط و مقررات پاکسازی و بهسازی نماها و جداره‌های شهری"، "مناسب‌سازی پیاده راهها در معابر شهری" و "ضوابط و مقررات ساماندهی به منظر شهری" بررسی کرد، در قالب مصوبه‌ای مقرر نمود موضوع با رویکردهای موردنظر شورا در کمیته‌ای متشکل از نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و با دعوت از صاحبنظران این موضوع، مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه مصوبه شورای عالی تلقی شود.
بعد از رایزنی‌های فراوان و جلسات کارشناسی بسیار در نهایت، متن مصوبه نهایی به شرح زیر تهیه و به مراجع ذی‌صلاح ارسال و ابلاغ شد:
"در راستای وظایف محوله براساس ماده ۳۰ قانون برنامه چهارم توسعه، تکمیل مصوبه مورخ ۲۸ / ۸ / ۱۳۶۹، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تحت عنوان ضوابط و مقررات نمای شهری و به منظور ارتقاء کیفی بصری و ادراکی سیما و منظر شهری، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه مورخ ۲۵ /۹ / ۱۳۸۷ ضوابط و مقررات ارتقاء کیفی سیما و منظر شهری را به شرح زیر تصویب نمود:
۱ـ۱ـ دامنه کاربرد
این مصوبه از تاریخ ابلاغ برای کلیه معماران، طراحان شهری، دستگاه‌های تهیه و تصویب و نظارت بر اجرای طرح‌های توسعه شهری و شهرداری‌ها و دیگر مراجع صدور پایان کار ساختمانی و سازمان‌های نظام مهندسی و سایر نهادهای ذیربط لازم‌الاجرا خواهد بود.
۱ـ۲ـ حوزه شمول
توسعه‌های شهری آتی، شهرهای جدید و شهرکهای مسکونی جدیدالاحداث از زمان ابلاغ، مشمـول این مصـوبه خواهند بود. برای بافت‌های موجود نیز به ترتیب اولویت طرح‌های موضعی ساماندهی منظر شهری تهیه می‌شود. این طرحها مطابق برنامه تنظیمی و حداکثر ظرف مدت ۵ سال از تاریخ ابلاغ این مصوبه تهیه خواهند شد.
۱ـ۳ـ هدف
در طرح ابلاغی به استانداران سراسر کشور، هدف از اجرای این مصوبه، تلاش در جهت استفاده بهینه از منابع و تأمین سلامت و رفاه ساکنین، ساماندهی به سیما و منظر شهری در شهرها، روستاها و سایر مجتمع‌های زیستی در کشور و تلاش در جهت ایجاد شرایط مناسب زندگی در آنها، احیای فرهنگ معماری و شهرسازی غنی گذشته کشور، جلوگیری از بروز ناهماهنگی‌های بصری و کارکردی در فضاها و فعالیت‌های شهری و افزایش تعاملات اجتماعی و کوشش در جهت تنظیم جریان حیات مدنی، عنوان شده بود.
در مصوبه مورد اشاره، تعریف هر یک از موارد مشخص و وظایف سازمان‌ها، افراد و گروه‌ها نیز تدوین و تشریح شد و برای توجه به روزآمدشدن طرح، پیش‌بینی بازنگری در کلیات و اصول هر پنج‌سال یکبار به تشخیص کمیته و متناسب با نیاز، صورت گرفته است.
به گزارش بنانیوز به نقل از ایسنا ، شهرداری این کلان‌شهر در سال ۹۰، با اجرای طرح‌هایی در نقاط مختلف شهر، زمینه زیبایی بصری مناسبی را برای شهروندان فراهم کرد.
اگرچه برخی از نقاشی‌ها مانند نقش‌هایی که توسط شهرداری منطقه شش در کوی وحدت بر دیوارها نقش شد، چندان زیبا و دل‌نواز نیست، اما در کلیت کار، آغاز حرکت نشان‌دهنده همت مسوولان برای زیباسازی نماها خصوصا در نقاطی که به‌دلایلی نمای شهر چشم را نوازش نکرده و حتی گاه زمینه آَشفتگی روانی را برای شهروندان فراهم می‌کند، است.
توجه به اصل مشورت و به‌کارگیری تجارب استفاده و اجرا شده در برخی نقاط جهان، در استفاده از نقاشی دیواری و تبدیل فضاهای بصری موجود به فضایی زیبا و حتی قابل تحسین، ضرورتی انکارناپذیر دارد، موضوعی که بی‌تردید در نگاه مدیریت شهرداری در شیراز، شاید مغفول مانده باشد.
کارشناسان معتقد هستند، اجرای نقاشی‌ها باید به افراد خلاقی سپرده شده و حتی در مواردی با برگزاری مسابقه یا ایجاد کمیته‌ای متشکل از کارشناسان، طرح‌های مختلف را دید و بهترین را انتخاب کرد، طرح‌هایی که متناسب با محیط شهری تهیه، انتخاب و اجرا شود.
این کارشناسان با یادآوری این نکته که شیراز یک شهر توریستی بوده و افراد زیادی از اقصی نقاط ایران و سایر کشورهای جهان به این شهر سفر می‌کنند، توجه به فرهنگ‌ها و بسترهایی که نزدیکی فرهنگ‌ها را به نمایش درمی‌آورد، می‌تواند نقشی تاثیرگذار در ایجاد تصویری مناسب توسط مسافران و گردشگران ایرانی و خارجی در اذهان عمومی داشته باشد.
به گزارش خبرنگار ایسنا، یکی از دلایل شهرت کلان‌شهر شیراز به عنوان پایتخت فرهنگی ایران و شهر ادیبان و دانشمندان، آثاری است که هنرمندان خلاق شیرازی خلق کرده و می‌کنند، آثاری در زمینه صنایع دستی که مهمترین آنها خاتم و منبت است و کارهای بسیار زیبای خط و خط نقاشی توسط هنرمندان انجمن خوشنویسان شیراز به عنوان برترین انجمن خوشنویسی ایران و ... از جمله این آثار هست.
اما درحالی که شهروندان شیرازی منتظر اجرای وعده مسوولان مبنی بر اجرای نقاشی دیواری سه بعدی بودند، سبک جدیدی از هنر نقاشی بر دیواره‌های بلوار چمران شیراز نقش بست و پس از مدتها، کاری بسیار زیبا و شایسته در پایتخت فرهنگی ایران انجام شد که زیبایی خاصی را به دیواره‌های بی جان این بلوار داد.
اگرچه انتظار از شهر شیراز و مدیریت این شهر همیشه بیش از سایر شهرها بوده و است، باید قبول کنیم که این تمام آنچه که می‌توان از روحیه، شادابی، طراوت و سرزندگی، امید و ... به شهروندان القا کرد، نیست و حتی به عقیده برخی از شهروندان، استفاده از نقش‌هایی که افراد را به فکر وادار کرده و متناسب با فضاهای اطراف، لبخندی بر لبان شهروندان ایجاد کند، جذاب‌تر خواهد بود.
رنگ‌ها در نقاشی دیواری و تناسب آن با فضای شهر و نیازی که شهروندان در هر زمان به‌نوعی ابراز می‌کنند، بسیار مهم است. بی‌تردید استفاده از رنگ‌های شاد‌تر، نقشی با لطافت و طولانی مدت در ذهن هر بیننده حک خواهد کرد.
نمادهای اجتماعی و جلب نظر شهروندان به مسایلی که در جامعه به‌نوعی وجود و حتی وفور دارد، اگرچه لازم است اما، باید متناسب بوده و تنها نماد نقش شده بر دیوارها نباشد.
نظرات