درباره درختچه‌ها چه میدانیم؟
به گزارش شهریار، با توجه به اینکه بخش وسیعی از فضای سبز تبریز تحت کشت انواع درختچه قرار دارد، آشنایی با این گونه از گیاهان می تواند به حفظ و نگهداری و حتی ازدیاد و تکثیرآنان توسط عوامل فضای سبز و شهروندان کمک کند.
الف- ختمی درختی
درختچه ای با برگهای ساده، متناوب، پنجه ای و دارای ۳ لوب مشخص است. گلهای این گیاه به رنگهای سفید، بنفش، صورتی، قرمز، کم پَر و پُر پَر دیده می شود. زمان گلدهی از اوایل تابستان تا اوائل پاییز است. گلها توسط دمگل مستقیماً به شاخه متصل می گردد و گلها، روی شاخه های جوان و یکساله پدید می آیند.
نیازهای اکولوژیکی
این گیاه مقاوم به سرما و یخبندان است، خاک حاصلخیز، نسبتاً غنی از هوموس، خاک سبک، زهکشی شده را دوست دارد و طالب مکانهای آفتابی، آب زیاد و خاک تقریباً مرطوب و دارای تهویه مناسب است. در عین حال باید توجه داشت که آب زیاد موجب پوسیدگی ریشه آن می شود. ختمی، حساس به خاکهای آهکی است (که به علت بلوکه شدن آهن، کمبود آهن نشان می دهد). درختچه های جوان در مناطق سرد در طول زمستان به محافظت و نگهداری بیشتری نیاز دارند. در این باره با افزودن مقداری کود دامی کاملاً پوسیده بدون آفات و امراض تقریباً به ارتفاع ۷-۸ سانتی متر در اطراف طوقه و قسمت رویی ریشه می توان به زمستان گذرانی بهتر اقدام کرد.
روش تکثیر
تکثیر ختمی درختی از طریق کاشت بذر، قلمه خشبی در تابستان، خوابانیدن شاخه، پیوند و پاجوش امکان پذیر است.
قلمه چوب سخت در بهار و قلمه چوب نرم در تابستان است را در داخل گلخانه و در بستر ماسه ای ریشه دار می کنند و پس از تولید ریشه از خزانه به گلدان منتقل می شود.
خوابانیدن شاخه ها در بهار و تابستان که گیاه در حال رشد است، انجام می شود. همچنین، تکثیر به روش بذر نیز در بهار انجام می یابد که قبل از هرکاری، باید نسبت به ضدعفونی کردن اقدام کرد. سپس خیساندن بذرها به مدت ۴۸ ساعت انجام می گیرد و پس از آن در خزانه به صورت نزدیک به هم و توده ای کاشته می شود و پس از جوانه زدن کامل و تولید گیاهچه کامل به گلدان منتقل می گردد. درختچه ختمی برای خشبی شدن ساقه و امکان کاشت در محیط بیرونی باید یکسال را در گلدان سپری نماید. کاشت بذر در مهر ماه بهتر است صورت پذیرد و بذرها را می‌توان بعد از گذشت سرما به طور مستقیم در زمین کاشت و سرعت جوانه زنی آن نیز بسیار خوب می‌باشد. برای این گیاه نور، گرما و خاک مرطوب فراهم کنید. در صورتی که بذر درختچه گل ختمی رنگارنگ در اوایل بهار کاشته شود، در سال اول گل می‌دهد.
این گیاه در خاک های اسیدی، خنثی و قلیایی قادر به رشد است. دمای مناسب برای جوانه زنی بذر درخت گل ختمی رنگارنگ ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی گراد می‌باشد. علاوه بر جوانه زنی گیاه در این دما رشد خوبی نیز دارد.
تکثیر با قلمه‌های نیمه چوبی و چوبی انجام می‌شود که در تابستان گرفته می‌شود و در خاک ماسه‌ای کاشته می شوند. این گیاه در تبریز در فصل بهار قلمه زنی می شود و با گرم شدن هوا و کافی شدن رطوبت در اردیبهشت ماه شروع به رشد می کند.
هرس:
گلدهی بر روی شاخه های یکساله صورت می گیرد. سپس در اواخر زمستان شاخه های سال قبل را هرس کرده و فقط چند جوانه روی شاخه برای تولید شاخه های جدید باقی می گذارند. در ضمن یک هرس فرمدهی هم به منظور خالی کردن قسمت مرکزی گیاه و ازدیاد بخشی به نورگیری شاخه های میانی انجام می گردد. بسته به محل کاشته شدن گیاه می توان گیاه را فرم دهی کرد؛ در بعضی جاها نیاز به افزایش ارتفاع گیاه و در بعضی جاها نیاز به پهن تر کردن احساس می شود که مکان، مشخص کننده هرس فرم است.
آفات و بیماری :
ختمی درختی نیز مانند سایر گیاهان در صورت کمبود تغذیه و یا تنش های آبی و گرمای هوا، با وجود مقاوم بودن، ممکن است دچار آفاتی چون سوسک ژاپنی، شته، کنه عنکبوتی، بیماری لکه برگی و سفیدک سطحی بشود که اولین گزینه در حفظ نباتات جلوگیری از کمبود مواد غذایی و آب یا همان اصل "پیشگیری" است.
ختمی درختچه ای است که معمولاً بصورت تک بوته ای کاشته شده و در شرایط مناسب و نورگیری کافی رشد خوبی از خود نشان می دهند. گلهای این درختچه از مرداد ماه به بعد بسته به فصل و گرفتن گرمای کامل نمایان می شوند.
پراکنش در سطح شهرتبریز:
پراکنش این درختچه در تبریز مناسب بوده و در تمام نقاط شهر به ویژه در پارکها و همچنین بلوارها کاشته شده است. جاده ائل گلی، جاده سنتو، و تعدادی از بلوارهای مهم شهر تحت پوشش این درختچه قرار گرفته اند. تنوع رنگ این درختچه یکی دیگر از ویژگیهای آن بوده که قبلاً به آن اشاره شد.
نظرات