سوز سرما رسید، کارگران فصلی را دریابید!
هر سال با شروع فصل سرما بسیاری از کارگران فصلی از مناطق دور و نزدیک و شهرهای کوچک به امید یافتن کاری مناسب عازم کلان شهرها می‌شوند تا معیشت خود و خانواده‌هایشان را فراهم کنند؛ در این بین کارگران شاغل در بخشهای ساختمانی، کشاورزی و صیادی، کارگران کارخانه‌های برنج‌کوبی، قند و رب و کنسروسازی بیشترین تعداد کارگران فصلی را تشکیل می‌دهند.
به گزارش بنانیوز (BanaNews.ir) بر اساس قانون کار، مشاغل فصلی جزو کارهای غیرمستمر و غیردائم محسوب می‌شوند و از این منظر شامل قراردادهای موقت کارند لذا چنانچه کارگری در چنین مشاغلی اشتغال به کار داشته و تغییر عمده‌ای در ماهیت شغلی وی ایجاد نشده باشد تا زمانی که در همان شغل اشتغال داشته باشد به عنوان کارگر فصلی شناخته می‌شود.
متاسفانه در بحث پرداخت دستمزد، رابطه کارگری و کارفرمایی میان کارگر فصلی و کارفرما در غیر فصول کاری به حالت تعلیق در آمده و با توجه به قرارداد اولیه کار و قبول شرایط کار از سوی کارگر، دستمزدی برای غیر فصل کار پرداخت نمی‌شود، مضاف بر اینکه هنگام محاسبه سنوات خدمت تنها مجموع فصول کار به عنوان سابقه کار مفید کارگر ملاک عمل قرار می گیرد؛ در مشاغل فصلی نوع خاصی از قرارداد کار استفاده نمی‌شود بلکه هر سه نوع قرارداد کار اعم از موقت، معین و دائم منعقد می شود و نوع قرارداد کار هیچ ارتباطی با فصلی بودن یا نبودن کار موضوع آن قرارداد ندارد.
در سالهای گذشته بسیاری از کارگران فصلی به دلیل افزایش هزینه‌ها و تورم موجود و عدم بهره‌مندی از مزایای بیمه و حقوق مکفی خواهان اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، رفع مشکلات سنواتی و افزایش دستمزد ماهانه شده‌اند، شرایط سخت و طاقت فرسای مشاغل فصلی و بیکاری‌های مداوم از یک سو و عدم بیمه کارگران فصلی از سویی دیگر یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های اساسی این گروه از کارگران به شمار می رود.
در همین رابطه سخنگوی کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران کشور می‌گوید: با شروع فصل سرما بسیاری از کارگران فصلی از جمله کارگران ساختمانی به دلیل کاهش تقاضای کار دچار افت کار می‌شوند و ناچار برای تامین معیشت خانواده به شهرهای بزرگ عزیمت می‌کنند.
هادی ابوی با بیان اینکه تاکنون شغل جایگزینی برای کارگران فصلی پیش‌بینی نشده می‌افزاید: کارگران فصلی فاقد امنیت شغلی هستند و این مساله یکی دیگر از دغدغه‌های اصلی آنان به شمار می‌رود.
این فعال کارگری اشاره‌ای هم به نحوه فعالیت کارگران فصلی کرده و می‌گوید: فرایند کار کارگران فصلی این طور نیست که شش ماه از سال کار کنند و شش ماه دیگر بیکار بمانند بلکه به دلیل تامین معیشت خانواده و بنا به نوع کار یا فصل سال، به تغییر شغل روی می‌آورند و کار دیگری را دست می‌گیرند؛ مثلا در کارخانجات رب گوجه‌فرنگی، کارگران در یک فصل خاص بعد از برداشت محصول شروع به کار می‌کنند و با اتمام کار به کارخانجات کنسرو و کمپوت می‌روند و در آنجا مشغول کار می‌شوند.
سخنگوی کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران کشور در عین حال بر ضرورت برخورداری کارگران فصلی از حمایتهای اجتماعی و پوششهای بیمه‌ای تاکید می‌کند و می‌گوید: کارگران فصلی با وجود فعالیت در مزارع و کارخانه‌ها از خدمات و مزایای بیمه که مهمترین دغدغه کارگران است، محرومند.
به گفته ابوی، کارگران فصلی حتی از یک تشکل صنفی قوی که بتواند آنها را حمایت و مطالباتشان را پیگیری کند، محروم هستند زیرا به دلیل عدم ثبات نیروها در یک کار خاص پراکنده می‌شوند و تشکیلاتشان هم از بین می‌رود در حالی که این کارگران عمدتا کارمزدی هستند و باید بیشتر به آنها رسیدگی شود.
در این بین رییس کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور نیز بر ضرورت برقراری بیمه بیکاری برای کارگران فصلی و پیش‌بینی راهکارهایی به جهت بهره‌مندی آنها از درآمد حداقلی و مزایای تامین اجتماعی تاکید می‌کند.
اولیا علی‌بیگی می‌گوید: در قانون کار ماهیت برخی مشاغل و قراردادهای کار، مستمر و دائمی و برخی دیگر فصلی، موقت و غیرمستمر تعریف شده است؛ در برخی از بنگاهها و کارگاههایی که فصل تولیدشان شش ماهه نخست سال است مانند کارخانجات قند و چغندر، کارگران بر سرکار هستند و اشتغال به کار دارند ولی به محض شروع فصل سرما به دلیل توقف تولید کارخانه، کارگران هم بیکار می شوند.
از نگاه وی، کارگران فصلی عمدتا در بخشهای کشاورزی و ساختمانی مشغول به کار هستند که معمولا شش ماه از سال را کار می‌کنند و با پایان کار پروژه یا برداشت محصول از زمین به دلیل آنکه ماهیت کار ایجاب می‌کند، دست از کار می‌کشند.
علی‌بیگی با بیان اینکه باید به سمت و سوی اتخاذ راهکارهای حمایت از کارگران فصلی برویم، می‌افزاید: این راهکار باید به گونه‌ای باشد که کارگرانی که در نیمه دوم سال بیکار می‌شوند از قدرت معیشت و درآمد حداقلی برخوردار شوند.
رییس کانون شوراهای اسلامی کار کشور معتقد است که اگر چه مشکلات سنواتی برخی از کارگران فصلی حل شده اما قانون طبقه‌بندی مشاغل همچنان در مورد آنها اجرا نمی‌شود.
به گزارش ایسنا، با وجود آنکه فعالیت کارگران فصلی در بهره‌وری تولید و بازار کار نقش بسزایی دارد اما این کارگران از کمترین حمایتهای اجتماعی و بیمه‌ای برخوردار بوده و از این نظر جزو مظلوم‌ترین اقشار جامعه به شمار می‌روند. برابر آمارها، بیشترین تعداد کارگران فصلی را کارگران ساختمانی، صیادی و کارگران بخش کشاورزی تشکیل می‌دهند اما بسیاری از آنان در حالی به سن بازنشستگی رسیده‌اند که به دلیل تعویق در پرداخت حق بیمه کارفرمایان عملا از امکان بازنشسته شدن و استفاده از مزایای تامین اجتماعی محروم شده‌اند. در کشورهای پیشرفته زمانی که کارگری بیکار می‌شود یا شغل خود را به هر دلیل از دست می‌دهد بلافاصله تحت حمایت سازمانهای کاریابی و پوشش بیمه بیکاری قرار می‌گیرد تا به این طریق نیازهای روزمره زندگی خود و خانواده‌اش را تامین کند از این رو ضرورت حفظ امنیت شغلی، پیش‌بینی مشاغل جایگزین برای کارگران فصلی و فراهم کردن امکان استفاده آنان از مزایای بیمه و دیگر پوششهای حمایتی از سوی دولت و نهادهای حمایتگر بیش از پیش احساس می‌شود.
نظرات