معابر شهری ایران با روح شهروندی بیگانه‌اند/ استفاده از مصالح سنگی باعث افزایش عمر ابنیه و معابر شهری می‌شوند
برخی کارشناسان شهرساز با انتقاد از شیوه نگهداری معابر شهری اعم از خیابان، پیاده‌رو و پیاده‌راه‌ها، استفاده از مصالح بتنی را علاوه بر افزایش ضریب فرسایش باعث جدایی شهروندان از روحیه شهروندی در معابر شهری می‌دانند.
به گزارش بنانیوز(BanaNews.ir)، معابر شهری و لزوم حفظ و نگهداری آنها، ساماندهی، ارتقای کیفیت و ساخت معابر شهری از جمله مسایلی است که برخی از کارشناسان شهرساز بر اهمیت آنها تاکید دارند. به نظر می‌رسد مصالحی که در حال حاضر در سطح معابر شهری مورد استفاده قرار می‌گیرند با استانداردهای جهانی مطابقت ندارند و از این رو علاوه بر کاهش ضریب عمر مفید موجب هدر رفت سرمایه‌های ملی می‌شوند.
دکتر سکینه معروفی مسئول کارگاه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس در بیان وضعیت کیفی معابر به لحاظ مصالح غالب و مبلمان شهری با انتقاد از نابسامانی کیفی و فضاهای شهری گفت: اغلب مصالح ساختمانی در ایران موزاییک‌های بتنی، بتن و آسفالت است که متاسفانه از کیفیت خوبی هم برخوردار نیستند و به همین‌خاطر نیز عمر مفید آنها کوتاه است. علاوه بر کیفیت مصالح، طراحی پیاده‌رو، پیاده‌راه و خیابان‌ها نیز در بیشتر نقاط به گونه‌ای است که منطبق با جمعیت شهری، ترافیک و تراکم‌ها نیستند. به عبارتی شهروند در تهران احساس نامانوسی دارد. اغلب خیابان‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بخش کوچکی را به پیاده‌ها اختصاص داده‌اند و بخش عمده‌ای در اختیار اتومبیل‌ها هستند.
این کارشناس شهرساز و دانش‌آموخته رشته شهرسازی دانشگاه تربیت‌مدرس ادامه داد: در بیشتر معابر شهری جایی برای شهروندانی که معلولیت‌هایی جسمی دارند دیده‌نشده و اینها مسایلی هستند که باید مسئولان شهری به ایجاد آنها در تمامی شهر توجه کرده و همت گمارند، زیرا این مسئله نقض کامل حقوق شهروندان معلول به شمار می‌آید.
معروفی با تاکید بر نامرغوب بودن مصالحی که در معابر شهری به کار می‌روند بر ظاهر نازیبای آنها در مبلمان شهری نیز اشاره کرد و گفت: به نظر می‌رسد مسئولان شهری توجه لازم را به مصالح به کار رفته در معابر شهری و حتی نوع کاربرد آنها ندارند. عموما پیمانکارانی که به ساخت معابر شهری اعم از خیابان و پیاده‌راه‌ها می‌پردازند دقتی بر روی مصالح به کار رفته، زیبایی معابر و حتی بهره‌مندی از شهرسازان و معماران و کارشناسان مجرب ندارند.
مسئول کارگاه شهرسازی دانشگاه تربیت‌مدرس تاکید کرد: عمده مشکلات معابر شهری در پیاده‌راه‌ها نمود پیدا می‌کنند اگرچه خیابان‌ها نیز مشکلات خاص خود را از نظر دست‌اندازها، یکسان‌نبودن سطح خیابان، آسفالت نامرغوب و مسایلی از این دست دارند، از این جهت که نظارتی منطقی بر آنها وجود ندارد. شاید بتوان اینگونه نتیجه‌گیری کرد که در کشور کار انجام می‌شود اما به نگهداری و حفظ که متضمن عمر مفید و کیفیت است کمتر پرداخته می‌شود. باید نهادی مسئولیت نگهداری از معابر شهری را برعهده بگیرند و اینطور نباشد که معابر هرساله و یا چند سال یکبار در دست پیمانکاران مختلف قرار بگیرد و سرمایه‌های ملی به هدر برود.
معروفی در بیان این نکته که مصالح به کار رفته در معابر شهری مناسب شرایط اقلیمی نیست به مصالحی همچون آسفالت در خیابان‌ها و موزاییک‌های بتنی در پیاده‌رو‌ها و پیاده‌راه‌ها اشاره کرد و گفت: مصالح بتنی به دلیل آلودگی زیست محیطی آلاینده‌ای برای محیط زیست به شمار می آیند که این آلودگی در تولید، مصرف و فرسایش وجود دارد. همچنین علاوه بر ضد محیط زیست بودن عمر کوتاهی دارند و از کیفیت نامناسبی نیز برخوردارند.
به گفته این کارشناس شهرساز، نفوذ آب در مصالحی که در معابر شهری به کار می‌روند بالاست و اینها در حالی است که ما کشوری هستیم که در معرض خشکسالی قرار داریم و ذخیره آب برای ما از اهمیت برخوردار است.
معروفی در پایان گفت: کشور ما در گذشته از مصالح سنگی در معابر شهری استفاده می‌کرد که بسیار به صرفه بود. همچنین مصالح سنگی کمک موثری در مباحث سیما و منظر و مبلمان شهری به شمار می‌رفت که متاسفانه این ویژگی مدت‌هاست به دلایلی نامعلوم از شهرهای ما رخت بربسته است.
وضعیت معابر شهری ایران در قیاس با استانداردهای بین المللی کیفیت مطلوبی ندارد
مهندس حمید کرامتی‌نژاد مدیر بخش شهرسازی یک شرکت مهندس مشاور در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با انتقاد از وضعیت کیفی معابر اعم از خیابان‌ها و پیاده‌راه‌ها به لحاظ مصالحی که غالبا در ساخت آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد گفت: به لحاظ جنس مصالح استفاده شده بیشتر موزاییک‌های بتنی است که با استانداردهای بین‌المللی فاصله دارد. به بیان دیگر وضعیت معابر شهری ایران در شرایط ایده‌آل و مطلوب نیست اما در مقایسه با دهه‌های اخیر از وضیعت بهتری برخوردار است زیرا تحقیقات جامع‌تری راجع به استفاده از آنها توسط کارشناسان انجام می‌شود. در حال حاضر جنس مصالح استفاده شده بیشتر موزاییک بتنی است اما خیابان‌ها و پیاده‌راه‌هایی که با استفاده از مصالح معمولی ساخته می‌شود از کیفیت پایینی برخوردارند و به بیانی دیگر، وضعیت معابر شهری ایران در قیاس با استانداردهای بین‌المللی کیفیت مطلوبی ندارد.
مدیر بخش شهرسازی این شرکت افزود: به نظر می‌رسد در بخش مصالح شهری، پژوهش، توجه به اقلیم و در عین حال کنترل در نگهداری و حفظ معابر شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. معتقدم مشکل عمده در کیفیت ساخت است. نکته دیگری که باید در کیفیت مصالح ساختمانی مدنظر قرار دهیم بسترسازی معابر و پیاده‌راه‌هاست. روسازی‌ها و زیرسازی‌های معابر باید به گونه‌ای باشد که کیفیت و طول عمر مفید راه‌ها را مدنظر قرار دهد. به نظر می‌رسد عمده مشکلات به زیرسازی‌های معابر مربوط هستند که منطبق با برخی از استانداردها نیستند. همچنین شیب‌بندی معابر و پیاده‌راه‌ها نیز از جمله مواردی هستند که بهتر است در آینده نزدیک در دستور کار شهرداری‌ها و پیمانکارانی که ساخت معابر و پیاده‌راه‌ها را برعهده دارند قرار بگیرد.
کرامتی‌نژاد در پاسخ به این پرسش که آیا مصالح غالبی که در معابر و پیاده‌راه‌ها استفاده می‌شوند مناسب شرایط اقلیمی ایران که در معرض تابش شدید آفتاب و گرمای هوا قرار دارند، هست یا خیر؟ گفت: قاعدتا باید در استفاده از مصالح از نمونه‌های موفق دنیا بهره گرفته شود. به نظر می‌رسد استفاده از مصالح سنگی در معابر شهری مناسب باشد اما اینکه در ایران امکان استفاده از آن وجود داشته باشد یا خیر مسله‌ای است که نیاز به کار کارشناسی و مساعدت مسئولان دارد.
پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی
نظرات